WIRTUALNA BIBLIOTECZKA FACYLITATORA
HORSE ASSISTED EDUCATION to innowacyjna metoda uczenia się ludzi, w której uczestniczą konie. Jej celem jest szeroko rozumiany rozwój osoby – samoświadomości, przywództwa, umiejętności psychologicznych i społecznych oraz pomoc w zmianie do której dąży. Istotą tej metody jest stworzenie przestrzeni, w której możemy doświadczyć siebie w relacji z koniem.
W trakcie programu Horse Assisted Education mamy możliwość uczenia się poprzez bezpośrednie uczestniczenie w relacji. Nie ma tu drogowskazów, sprawdzonych przepisów i technik postępowania. Każdy krok wynika z przejęcia odpowiedzialności, odwagi i podjęcia decyzji. Uczenie się jest wielopoziomowe, angażuje całą osobę i przebiega w realnej sytuacji. Zachowania konia są autentyczne, a tym samym jest to prawdziwa relacja, prawdziwa komunikacja i prawdziwe przywództwo. Takie doświadczenie jest inne niż w trakcie odgrywania scenek człowiek-człowiek. Ćwiczenia z końmi, z których składają się szkolenia Horse Assisted Education pozwalają na odkrywanie różnych sposobów nawiązywania relacji, wielowymiarowe doświadczenie przywództwa oraz na ujrzenie siebie jako osoby aktywnie tworzącej otaczającą rzeczywistość.
Koncepcja rozwoju ludzi Horse Assisted Education oparta jest na zasadach uczenia się, w kierunku, których rozwija się współczesna edukacja. Są to min.:
– uczenie się przez doświadczenie
– uczenie się poprzez samodzielne stawianie sobie celów i poszukiwanie rozwiązań
– uczenie się poprzez zwiększanie samoświadomości, emocje i refleksje.
Horse Assisted Education to więcej niż szkolenie umiejętności. Obecność koni i związany z tym poziom świadomości, percepcji i wrażliwości powoduje, że rozwijany obszar integrowany jest na poziomie jednostki, grupy, społeczności i świata. Horse Assisted Education w praktyce umożliwia to, o czym teoretycznie mówią nurty integralne. Wielowymiarowy rozwój wybranego obszaru, uwzględniając wszystkie istotne perspektywy i nie pomijając żadnej z nich.
Uczenie się poprzez doświadczenie
Od koni uczymy się poprzez doświadczenie. To rodzaj uczenia, który towarzyszy nam od dzieciństwa, a który angażuje całą naszą osobę w poznawanie świata czy rozwijanie jakiejś umiejętności. W odróżnieniu od sposobu, który znamy ze szkoły, uruchamia on nie tylko uczenie się od koni poprzez intelekt, ale też intuicję, świadomość doznań płynących z ciała oraz emocje, które utrwalają to, czego się nauczyliśmy (tzw. zjawisko kotwiczenia emocjonalnego). To naturalny sposób uczenia się zachowań społecznych i postępowania z innymi. W podobny sposób uczymy się w dzieciństwie chodzenia czy jazdy na rowerze.
W proces takiego uczenia się zaangażowany jest układ limbiczny, czyli część mózgu zwana mózgiem ssaczym. System limbiczny kontroluje emocje i popędy, zachowania typowe dla danego gatunku. Mieści się w nim również pamięć ruchów i pamięć długoterminowa. Ćwiczenia z końmi silnie angażują i aktywizują układ limbiczny, wyciszając częściowo sygnały, które płyną z kory mózgowej. Dzięki temu procesowi uaktywniają się nieuświadomione do tej pory kompetencje i umiejętności. Natomiast tych nabytych wcześniej, nie zapomina się. Przy takiej formie uczenia, bardzo istotną rolę odgrywa środowisko, w jakim zachodzi cały proces. Potrzebne tu jest poczucie bezpieczeństwa, atmosfera otwartości oraz przestrzeń na eksperymentowanie. W tym sposobie nauki nie ma pojęć „dobrze” ani „źle”, nie ma „wykazywania się” i zadań. Często mniej znaczy więcej.
Jak wyglądają zajęcia z końmi?
Uczestnicy programów biorą udział w różnorodnych ćwiczeniach z końmi. Mogą w nich uczestniczyć wszyscy niezależnie od tego czy mieli kiedykolwiek kontakt z tymi zwierzętami. Praca odbywa się poprzez nawiązywanie relacji z ziemi i nie przewiduje wsiadania na konie.
Pracujemy w sposób zindywidualizowany. Oznacza to, że w każdym kolejnym ćwiczeniu uczestnik może samodzielnie wyznaczać sobie cele, eksperymentować, wyciągać wnioski czy stawiać istotne dla siebie pytania, a także dzielić się tym z innymi. Grupa składa się zazwyczaj z 6-8 osób i pracuje z nią dwóch facilitatorów i cztery konie. Kameralna atmosfera umożliwia intensywną i angażującą pracę. W przypadku większych grup dzielimy ją na mniejsze podgrupy.
Korzystamy z nagrywanego w trakcie materiału video. Proponowane ćwiczenia mają na celu rozwój umiejętności psychospołecznych ludzi, a praca z końmi jest doświadczeniem służącym temu celowi. Tym samym szkolenia nie są o koniach, ale o ludziach. Szkolenia HAE to doświadczenie jedyne w swoim rodzaju, które różni się od standardowego szkolenia w sali.
Standardowy dzień warsztatów zaczynamy od poznania programu, siebie wzajemnie oraz swoich oczekiwań. Po czym ruszamy do pierwszego ćwiczenia, które polega na obserwacji kilku koni. Jakie cechy można zaobserwować? Kto jest szefem w grupie? Który koń najbardziej mi się podoba i dlaczego? Z którym koniem bym się zidentyfikował/a? Dyskusja po ćwiczeniu pokazuje różnice w poczynionych obserwacjach, preferencjach i ocenie koni lub sytuacji. Na początku każdy widzi tylko to, co sam może zobaczyć. Aby zobaczyć więcej, trzeba otworzyć się na perspektywę innych. W kolejnych ćwiczeniach każdy ma bezpośredni kontakt z koniem. Wszystkie ćwiczenia z końmi odbywają się z ziemi bez wsiadania na nie. Uczestnicy nawiązują kontakt z koniem, prowadzą go z pomocą linki lub bez, próbują różnych zachowań i odczytują odpowiedzi. Po każdym ćwiczeniu ma miejsce dyskusja i wymiana refleksji oraz oglądanie materiału video. Zobaczenie filmu z ćwiczenia pozwala ujrzeć rzeczy, które wcześniej uszły naszej uwadze i dodatkowo pobudza do refleksji oraz wzmacnia zapamiętywanie wniosków z uczenia się.
Uczestnicy mają dobrowolność w braniu udziału w poszczególnych ćwiczeniach, jednak zazwyczaj wszyscy decydują się na aktywne uczestnictwo. Ćwiczenia z końmi są tak skonstruowane, że są proste i bezpieczne dla osoby, która pierwszy raz w życiu ma kontakt z tymi zwierzętami. Dzięki temu możemy skoncentrować się na tym co jest istotą warsztatów HAE. Nie jest nią rywalizacja oraz idealne wykonanie jakiegoś zadania z koniem . Celem jest tu raczej przyjrzenie się sobie, swoim reakcjom, refleksje z obserwacji innych a tym samym poszerzenie świadomości oraz repertuaru dostępnych zachowań.
Jak cechy osobowości koni sprawiają, że relacje z nimi uczą?
Koń zwierciadłem nas samych, naszych emocji, intencji i postaw
Konie posiadają niezwykłą wrażliwość na najdrobniejsze niewerbalne i emocjonalne sygnały, które wysyłamy. To sprawia, że w sytuacji intensywnej relacji z nami stają się zwierciadłem naszych emocji, intencji i postaw. Najbardziej spektakularnym tego przykładem jest historia słynnego rosyjskiego ogiera Hansa. Uważano, że koń ten posiada nadzwyczajne zdolności. Hans rozwiązywał zagadki matematyczne, a ich wynik wystukiwał kopytem. Koń ten był zagadką nurtującą wiele osób, powoływano specjalne komisje mające wyjaśnić to zjawisko. Przez wiele lat nikt nie potrafił tego zrobić ani udowodnić fałszerstwa. Dopiero po przeprowadzeniu dokładnych badań odkryto, że koń udziela poprawnych odpowiedzi wtedy, gdy widzi osobę zadającą pytanie, a ta zna właściwe rozwiązanie. Okazało się, że Hans przestaje stukać kopytem we właściwym momencie, ponieważ odczytuje takie oczekiwanie z zachowań otaczających go ludzi. Ktoś, kto znał rozwiązanie zadania i jednocześnie wiedział, ile razy koń ma stuknąć kopytem, zupełnie nieświadomie dawał mu znaki dotyczące tego czy oczekuje więcej stuknięć czy nie.
Koń poszukuje spójności i autentyczności dla swojego bezpieczeństwa
Inną cechą konia istotną dla interesującego nas procesu uczenia się jest fakt, iż konie poszukują poczucia bezpieczeństwa. Będąc ofiarami drapieżników wykształciły szereg cech, dzięki którym informują siebie nawzajem czy środowisko, w którym przebywają jest bezpieczne. Najważniejszą z tych cech jest umiejętność orientowania się w spójnych i jednoznacznych komunikatach. Komunikatach, które w chwili zagrożenia pokażą dobry kierunek ucieczki. W obcowaniu z koniem nieustannie stawiani jesteśmy w sytuacji braku pełnego obustronnego zrozumienia. Jednym z powodów tych trudności z komunikacją często jest to, że informacje wysyłane przez człowieka są niespójne albo nawet sprzeczne. Jedne z najważniejszych momentów w uczeniu się od koni to te, w których możemy nauczyć się o sobie czegoś ważnego np. tego, że wysyłane przez nas komunikaty nie są jasne i jednoznaczne. Tym samym otwiera się przed nami przestrzeń do eksperymentowania z własną spójnością i jasnością komunikacji.
Koń ma umiejętność bycia „tu i teraz”
Kolejną ważną umiejętnością konia jest ich umiejętność bycia „tu i teraz”. W naszym obcowaniu z koniem nie ma przeszłości, nie ma przyszłości, jest tylko chwila obecna. Dzięki temu możemy brać udział w nieustającym tańcu nauki wzajemnych relacji, z ich pełną intensywnością, z wielością informacji zwrotnych i szansą na ustawiczne zaczynanie od początku.
Koń, jako zwierzę stadne ma wrodzoną chęć współpracy
Konie żyją w stadach po kilkadziesiąt osobników. Każde stado ma dwóch liderów odpowiedzialnych za inne funkcje. Prowadzącą stado i będącą z nimi cały czas jest klacz. Zazwyczaj starsza, mądra, nierzucająca się w oczy, jeśli nie wymaga tego sytuacja. Ogier broni, alarmuje i obstawia „tyły” w czasie ucieczki. Tempo ucieczki nie jest jednak dyktowane ani przez klacz ani przez ogiera, tempo ucieczki nadają …. źrebne klacze. Całe stado dostosowuje się do tego tempa wiedząc, że to właśnie one są najważniejsze.
Koń jako trener
Najważniejszym aspektem naszej pracy warsztatowej jest przyjęcie zasady, że to koń jest trenerem i od niego się uczymy. Facylitatorzy są liderami odpowiedzialnymi za przebieg warsztatów, atmosferę, facylitowanie dyskusji po ćwiczeniach, filmowanie ćwiczeń i krótkie fragmenty teorii. Zachęcamy do eksperymentowania, obserwowania, uczenia się od innych oraz autorefleksji. Facylitatorzy nie interpretują i nie diagnozują zachowań czy sytuacji. Takie podejście otwiera nowe perspektywy, tworzy nową przestrzeń uczenia się, w której nie jest się ocenianym. Bierze się również pod uwagę fakt, że każdy z nas mając niepowtarzalną historię, doświadczenie, osobowość i sytuację życiową – ma w konsekwencji nieco inne potrzeby rozwojowe.
Nasze podejście do koni
Konie z którymi pracujemy mają wybór czy chcą uczestniczyć w tego typu programach. Nawiązujemy z nimi relację, która poprzez wzajemny szacuenk i zaufanie tworzy bezpieczną i dobrą merytorycznie przestrzeń rozwojową. Nie tresujemy koni i nie wymagamy od nich posłuszeństwa tzn. mogą robić to co uważają i co wynika z relacji. Nie tworzymy do nich „klucza”: jak zrobisz tak to koń „zadziała”. Bazujemy na ich osobowości i tym kim są. W tym sensie nasze warsztaty nie są drogą do panowania nad końmi, czy uzyskiwania od nich czegoś, żeby coś zrobiły. Proponowane ćwiczenia nie są po to żeby „wyszły”, najważniejsze jest wspólne bycie. Uważamy że obcowanie z końmi w sposób, który wymaga od nich posłuszeństwa, oddala człowieka od autentyczności.
Jak to wygląda?
W praktyce są to proste interakcje z końmi (bez wsiadania) np. oberwacja koni, prowadzenie, przejście jakiejśc trasy wspólnie, próba motywowanie konia (i siebie) do jakiejś aktywności. Doświadczenia są tak zbudowane, że może to być pierwsze spotkanie dla kogoś z końmi i będzie się czuł dobrze. Osoby doświadczenie w kontakcie z końmi jak tylko wyjdą poza codzinne schematy też zaczynają doświadczać mocy Horse Assisted Education. Jednym słowem to przestrzeń dla każdego niezależnie od dotychczasowych doświdczeń z końmi. Wszystkie doświadczenia są dobrowolen i uczymy się równie dużo z obserwacji.
Jeśli jeszcze masz pytania, pisz! biuro@horsesense.pl Chętnie odpowiemy 🙂
Facylitator jest liderem całego procesu odpowiedzialnym za jakość, merytorykę, bezpieczeństwo i samopoczucie koni i ludzi.
‣ Podstawowym zadaniem facylitatora jest utworzenie i dbanie o zespół koni trenerów. To co procentuje w zespole trenerów to relacja oparta o szacunek i zaufanie, promowanie niezależności, likwidowanie warunkowania czy posłuszeństwa (nie warunkujemy koni na zasadzie komfort dyskomfort lub innego rodzaju behawioralnego wpływu). Tak utworzony team – facylitator i konie trenerzy to podstawa jakości i bezpieczeństwa.
‣ Poza tym facylitator jest liderem – osobą, która prowadzi konie i ludzi przez cały proces uczenia się i jest odpowiedzialny za przestrzeń która się tworzy.
‣ Dodatkowo zadaniem facylitatora jest „ułatwianie” uczenia się, poprzez moderowanie, coachowanie, tworzenie atmosfery, mapy myśli itd.
O programach rozwojowych umożliwiających zostanie facylitatorem można przeczytać w zakładce Szkolenie facylitatorów.
European Association for Horse Assisted Education to organizacja łącząca osoby z Europy, Ameryki Południowej, Ameryki Północnej, Afryki iAustralii zajmujące się rozwojem ludzi przy udziale koni. EAHAE jest społecznością, która umożliwia wymianę know-how, certyfikację, badania i uczenie się facylitatorom z całego świata. Do dyspozycji członków jest platforma internetowa z materiałami oraz doradctwo ze strony doświadczonych jej członków. Agata Wiatrowska z HorseSense jest od 2010 roku dyrektorem EAHAE. EAHAE organizuje co roku międzynarodowe konferencje.
Do tej pory odbyły się następujące konferencje:
2005, Niemcy – I międzynarodowa konferencja EAHAE – „Easy Dreams”
2006, Niemcy – II międzynarodowa konferencja EAHAE – „Horsepower”
2007, Austria – III międzynarodowa konferencja EAHAE – „Leadership by HorseSense”
2008, Polska – IV międzynarodowa konferencja EAHAE – „Widen Horizons – Horses in People Trainings”, organizator HorseSense
2009, Niemcy – V międzynarodowa konferencja EAHAE – „Experience Change!”
2010, Wielka Brytania – VI międzynarodowa konferencja EAHAE – „New Learning from Ancient Wisdom”
2011, Niemcy – VII międzynarodowa konferencja EAHAE – „Equine AHA! Experience”
2012, Niemcy – VIII międzynarodowa konferencja EAHAE – „Back to the roots – up to the future”
2013, USA – IX międzynarodowa konferencja EAHAE – „Business as a Force for Good…May The Horse Be With You””
2014, Polska – X międzynarodowa konferencja EAHAE – „Leadership With The Heart”, organizator HorseSense
2015, Niemcy – XI międzynarodowa konferencja EAHAE – „Organization Development With Horses”
2016, USA – XII międzynarodowa konferencja EAHAE
“Expand The Vision”
2017, Węgry – XIII międzynarodowa konferencja EAHAE
“HORSPECTIVES Integrate All Your Inspirations”
2018, Niemcy – XIV międzynarodowa konferencja EAHAE
“HORSES AND FUTURE LEADERSHIP COACHING. Imagining The Next Generation of Horse Assisted Education”
2019, USA, California – XV międzynarodowa konferencja EAHAE
“ONE HERD, ONE EARTH”
2021, Niemcy – XVI międzynarodowa konferencja EAHAE
“EQ – shaping business culture”
Istnieje kilka ciekawych kanałów YouTube z filmami z programów rozwojowych z końmi.
HorseSense
Na kanale HorseSense na YouTube można zobaczyć jak wyglądają ćwiczenia z końmi, oberzec wywiady z naszymi klientami, videoklipy z organizowanych przez nas spotkań i konferencji oraz zobaczyć co dzieje się w obszarze Horse Assisted Education w Polsce i na świecie. Zapraszamy do subskrypcji.
HorseDream
Kanał YouTube HorseDream największej sieci facylitatorów. Zbiera filmy z całego świata partnerów HorseDream, posegregowane tematycznie.
EAHAE Live
Kanał YouTube o Horse Assisted Education przedstawia co się dzieje na świecie w obszarze Horse Assisted Education. Można na nim obejrzeć filmy z corocznych konferencji EAHAE.
Klaus Ferdinand Hempfling
Kanał YouTube Klausa przedstawia pracę z końmi. Natomiast jest w nim bardzo dużo współnych fundamentów z Horse Assisted Education. Wnikliwi obserwatorzy je dostrzegą.
„Konie pokazują kierunki” – Świat koni – wywiad z Agatą Wiatrowską:
„Często ludzie szukają jakiegoś mentora, guru, który wskaże im drogę, narzuci jakiś schemat myślenia. I ostatnią rzeczą, jaką chciałabym zrobić, to być dla kogoś takim guru. I koń też nie ma nim zostać. Efekt ma być taki, że po powrocie ze szkolenia sami dla siebie będziemy tym guru, zaczniemy stanowić punkt odniesienia. Chodzi o własne odkrycia, nie o ogrzewanie się w świetle czyichś idei.”
więcej
„Współpraca w organizacji przyszłości” – Personel Plus
Artykuł Agaty Wiatrowskiej i Ilony Popławskiej dotyczący kluczowego elementu funkcjonowania firm – współpracy. Bazując na doświadczeniu z programu rozwojowego Horse Assisted Education autorki prezentują pojęcie współprzywództwa i opisują podstawowe zjawiska na drodze budowania organizacji przyszłości. Ciekawy przykład procesu budzenia ducha współpracy wśród kadry zarządzającej firmą obsługującą lotniska opisany w bardzo klarowny sposób pomaga zrozumieć, w jaki sposób odrzucenie mechanizmów blokujących dobrą współpracę może sprzyjać rozwijaniu współprzywództwa. Współprzywództwo jest czymś innym niż przywództwo. Tutaj etapy przewodzenia i podążania, czyli pozwalania na kierowanie sobą, są naprzemienne, a czasem nawet przebiegają równolegle.
więcej
„Koń, który uczy” – Personel Plus 2011
Artykuł przybliżający koncept pracy z końmi w obszarze rozwoju umiejętności psychospołecznych, założenia i filozofię Horse Assisted Education. Autorka – Agata Wiatrowska wyjaśnia jak wyglądają warsztaty Horse Assisted Education i dlaczego to konie są trenerami. Naukowe podstawy działania metody nie są poznane, jednak metoda opiera się na sprawdzonych mechanizmach: uczeniu się przez doświadczenie i kotwiczenie emocjonalne, uczeniu się poprzez samodzielne stawianie sobie celów i poszukiwanie rozwiązań. Programy rozwojowe w asyście koni nie dają gotowych rozwiązań, tworzą raczej przestrzeń do wielowymiarowego doświadczania siebie. Kompleksowość i różnorodność świata, zdarzeń i zjawisk gospodarczych takiego pola do uczenia się, a nie gotowych wzorców potrzebuje najbardziej.
więcej
Radio Tok FM
Wywiad z Agatą Wiatrowską o Horse Assisted Education – Czego menadżer może nauczyć się od koni?
więcej
Wysokie Obcasy Extra
Artykuł „Czego Twój szef może nauczyć się od konia?”
więcej
Sukces
Artykuł w Sukcesie pt. „Końska dawka wiedzy”
więcej
Zwierciadło
Artykuł w Zwierciadle pt. „Koń prawdę Ci powie”
więcej
Wywiad z Agatą Wiatrowską w Polskim Radiu
Jak wyglądają szkolenia z końmi? jak można korzystać z nich w organizacji a jak w rozwoju osobistym?. Zapraszamy do wysłuchania krótkiej audycji o coachingu z końmi w Polskim Radiu.
więcej
TEDx Warsaw
Agata Wiatrowska była wykładowcą prestiżowego wydarzenia TEDx Warsaw. W Warszawie w konferencji wzięło udział 350 gości. Zapraszamy do obejrzenia 10-cio minutowego filmu, w którym przedstawiony jest nurt Horse Assisted Education i wizja świadomego przywództwa związana z tą metodą.
więcej
Koń pomoże wyszkolić dobrych przywódców – Gazeta prawna
Warsztaty zaczynają się od ćwiczeń w plenerze, które są nagrywane kamerą. Uczestnic ym.in. obserwując grupę koni, próbują zgadnąć które zwierzę jest liderem. Kolejne zadania są już nieco trudniejsze. Muszą wspólnie poprowadzić konia na lince lub, w trudniejszej wersji luzem, przez specjalnie przygotowaną trasę. – W takim ćwiczeniu trzeba umieć ze sobą współpracować, zwłaszcza gdy koń nie ma ochoty na taki spacer. Po ćwiczeniach, zaczynają się rozmowy i wymiana wniosków. Dyskusja naturalnie przenosi się na płaszczyznę firmy – opowiada Agata Wiatrowska, prezes HorseSense. Dodaje, że zajęcia mają na celu zmianę kultury organizacyjnej, najczęściej z niepodzielnego przywództwa na „współprzywództwo” czyli większą skłonność do współpracy – Czasem w ten sposób firmy chcą rozwiązać konflikt między liderami a czasem próbują zmienić rywalizującą kulturę między ludźmi, promującą najlepszych, wytykającą najmniejsze potknięcie. Takie podejście wywołuje nieustanne konflikty – tłumaczy Agata Wiatrowska.
więcej
Newsweek o nas
Jedną z najbardziej nietypowych form coachingu i programów rozwojowych oferuje działająca w Warszawie HorseSense. W tym akredytowanym ośrodku szkoleniowym EAHAE (European Association of Horse Assisted Education) menedżerowie wszelkich szczebli pracują z końmi. Jedna z założycielek HorseSense, Agata Wiatrowska, przyznaje, że część uczestników początkowo nieufnie podchodzi do pomysłu współpracy ze zwierzętami. Niektórzy po wizycie w stadninie spodziewają się zabawy lub imprezy integracyjnej. Nic bardziej mylnego.
więcej
Dzień Dobry TVN
24 listopada 2009 gościem programu Dzień Dobry TVN była Agata Wiatrowska. Wywiad dotyczył komunikacji niewerbalnej i możliwości kształtowanie jej. Agata Wiatrowska dzieliła się doświadczeniem zdobytym podczasu pracy metodą Horse Assisted Education.
Aktorka Joanna Brodzik na szkoleniu HAE
Coaching z końmi (Horse Assisted Education) został przedstawiony w autorskim programie Joanny Brodzik poświęconym rozwojowi osobistemu „Dookoła siebie”. Program był emitowany w Telewizji Polskie na pierwszym i drugim programie.
więcej
Artykuł „Personal i Zarządzanie”
Artykuł pt.: „Wyjazdy integracyjno-motywacyjne – Dydaktyczna pogawędka z koniem”
więcej
Artykuł w „Koń polski”
Artykuł Koń Polski pt.: „Pan trener… koń”
więcej
Galopem przez życie
Wywiad z Agatą Wiatrowską, prezesem HorseSense w Aktywnej Mamie
„Konie uczą dobrego „przyprawiania” życia. Jednych uczą wrażliwości, innych stanowczości. Ludzie się przy nich „porządkują”, uspójniają. Konie pozwalają odkryć swoje wartości, nadać im priorytety. Budują mosty między ludźmi. Robią całą masę dobrych rzeczy”
więcej
Psychologia relacji człowieka z koniem, Agata Wiatrowska
Wydawnictwo HorseSense 2021, książka jest do kupienia w naszym sklepie.
Ta książka to multidyscyplinarna podróż po psychologii relacji człowieka z koniem. Łączę w niej wiedzę i umiejętności z obszarów: psychologii, socjologii, neuropsychologii, medycyny, zoopsychologii czy antropologii. Obowiązkowa lektura dla facylitatorek i miłośniczek Horse Assisted Education.
Poznasz wpływ myśli i uczuć na konia oraz w jaki sposób wchodzą w taniec nasze układy nerwowe. Dowiesz się jak Twoje głębsze pokłady psychiczne i autentyczność oddziałują na konia. Kolejne rozdziały pokażą, jak komunikować się z ludźmi w stajni i czego lepiej nie robić. Zapoznasz się ze sposobami projektowania kontaktu z końmi, uwzględniającego procesy psychologiczne. Zaczerpniesz wiedzę, która może przemienić Twoje myślenie o koniach, ale także o sobie i innych ludziach. I to wszystko nie teoretycznie, ale pisane praktycznie i lekko, z dopasowanymi do zagadnień ćwiczeniami.
Koń jako trener. O facylitacji programów rozwojowych z końmi oraz lekcjach od koni trenerów, Agata Wiatrowska
Wydawnictwo HorseSense 2016, książka jest dokupienia w naszej Księgarni.
Książka kompleksowo przybliża ideę programów rozwojowych z końmi (Horse Assisted Education). To podstawowa lektura z książek o Horse Assisted Education. W poszczególnych rozdziałach przybliżona jest rola konia i co to właściwie znaczy, że koń jest trenerem. Kolejne zabierają w podróż w poszukiwania kontaktu z końmi poprzez kontakt ze sobą oraz opisują lekcje od koni trenerów, których doświadczają uczestnicy programów. W ostatniej części nakreślona jest też rola osoby prowadzącej czyli facylitatora, który tworzy przestrzeń rozwojową dla ludzi, w której konie są trenerami.
Menedżer uczy się od koni, Difin 2013, Agata Wiatrowska i Ilona Popławska
Książka opisuje doświadczenia z programów rozwojowych z końmi (Horse Assisted Education),w których – w ciągu ostatnich 10 lat – wzięli udział menedżerowie z kilkuset polskich i zagranicznych
firm najróżniejszych branż. Kim boję się być, Inicjowanie procesów zmian, W drodze do celu, Rozwijanie odporności psychologicznej, Między niemocą a przemocą, Budzenie efektu synergii,
Od rywalizacji do współpracy… to tylko niektóre z esejów znajdujących się w tej książce. Inspiracją do powstania każdego rozdziału były doświadczenia uczestników programów prowadzonych przez autorki oraz dyskusje po ćwiczeniach, które często dotykały spraw ważnych i fundamentalnych dla zdrowego i satysfakcjonującego życia zawodowego. Z tego powodu książka może okazać się wartościowa nie tylko dla tytułowych menedżerów i osób pracujących w organizacjach, ale też wszystkich zainteresowanych własnym rozwojem, rozwojem innych osób oraz innowacyjnymi metodami uczenia się. Horse Assisted Education to metoda zaskakująca, której esencją jest uczenie się poprzez doświadczanie i eksperymentowanie, a efekty, jakie przynosi uczenie się od koni, wykraczają często poza stworzone do tej pory modele teoretyczne.
Książka jest dokupienia w naszej Księgarni oraz w większości księgarni zwykłych i internetowych zarówno w wersji papierowej jak i e-booka.
Książki rozwojowe, które wprowadzają w świat rozumienia rozwoju człowieka:
Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej. – John Steward
Ta książka to kompendium wiedzy o komunikowaniu się między ludźmi pisane z perspektywy psychologicznej, a także socjokulturowej i filozoficznej. Zawiera bogaty i trafny wybór tekstów naukowych i popularnonaukowych z zakresu komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
Podręcznik został napisany z myślą o studentach psychologii, socjologii, kulturoznawstwa, pedagogiki. Dzięki atrakcyjności tematów i przystępnemu językowi może wzbogacić wiedzę każdego zainteresowanego własnym rozwojem i polepszeniem kontaktów z ludźmi.
O stawaniu się (o)sobą – Carl R. Rogers
O stawaniu się osobą to zbiór esejów Carla R. Rogersa zebranych z wielu lat pracy terapeutycznej. Zdaniem autora wszystkie one odnoszą się do spraw życia osobistego w naszym pogmatwanym świecie i mogą się przyczynić do wzbudzenia odwagi i pewności siebie, do zrozumienia osobistych trudności tych, którzy będą je czytać.
Zbiór ten skierowany jest zarówno do specjalistów: psychologów, psychiatrów, nauczycieli, osób zarządzających przedsiębiorstwami itp., jak i tych wszystkich, którzy poszukują dróg rozwoju osobistego. Elementem łączącym te eseje jest ciepły, entuzjastyczny, pełen przekonania i troski ton autora.
Książki, które są pomocne w drodze do rozumienie Horse Assisted Education. Zapraszamy do lektury.
Horse sense and the human heart – what Horses can teach us about trust, bonding, creativity and spirituality
W jednej z najciekawszych książek na temat psychologicznego wpływu w trakcie coachingu z końmi – „Horse sense and the human heart – what Horses can teach us about trust, bonding, creativity and spirituality”- autorki Adele i Deborah McCormick opisują swoje doświadczenia z rozwoju i terapii z końmi. Piszą w niej, że konie mają niespotykaną zdolność uświadamiania nam kim jesteśmy i czego potrzebujemy. Potrafią dotrzeć do takich obszarów w nas, które są niedostępne dla innych. Wnoszą w relacje z nami bezinteresowność, miłość, współczucie i zaufanie, a tym samym sprawiają, że i my sami bardziej otwieramy się na te wartości. Przebywając z nimi nabieramy większej pewności i zaufania do siebie. Otwieramy się na własne potrzeby i emocje, a tym samym na potrzeby i uczucia innych. Dzięki temu bardziej świadomie budujemy relacje.
What horses reveal
Książka Klausa Ferdinanda Hempflinga „What horses reveal” czyli „Co konie ujawniają?” pomaga w szczególności zaawansowanym facylitatorom odkrywać niuanse końskich osobowości i poszukiwania głębszego zrozumienie w jaki sposób pracują jako konie trenerzy. Pomaga też dobierać konie do teamów trenerskich, osób, ćwiczeń.
Undbridled success
W „Undbridled success” Julia Felton – członek EAHAE i Partner HorseDream dzieli swoje doświadczenia i lekcje sięgajać do swojej perespektywy facylitatora Horse Assisted Education, coacha, menedżera i konsultanta. Opowiada o tym jako konie mogą pomóc stac się bardziej świadomym, podłączonym do siebie i innych. Z własnej perspektywy przybliża elementu konceptu HorseDream. Skupia się na przywództwie, w szczególności opartym na zaufaniu i szacunku.
Why talk to a Guru? Whem you can whisper to a horse? – w wolnym tłumaczeniu – Po co rozmawiać z Guru? Jeśli możesz to zrobić z koniem?
Paul Hunting jest jednym z założycieli EAHAE i jednym z bardziej doświadczonych facylitatorów na świecie. Poświęcił się eksperymentowaniu z Horse Assisted Education w szczególności w kierunku transformacji ku autentyczności. Przybliża ideę „Komunikacji bez maski”, która rozszerzoan jest modelem teoretycznym będącym składowom konceptu HorseDream. Paul w swojej książce lokuje możliwości Horse Assisted Education w szerszym kontekście społecznym, duchowym i politycznym.
Leadership beyond Measure
Leadership beyond Measure to książka Jude Jennison, która przybliża uczenie się do koni w celu transformacji liderów i biznesu. Osobista historia Jude to duży lęk przed końmi, który nie zatrzymał jej w realizacji jej wizji. Jude podkreśla, że przywództwa dzieje się poza sferą komfortu. „Jesli nie wiesz co powiedzieć, zrobić, lub myśleć to czas, żeby wziąść odpowiedzialność i zacząć przewodzić”.
Koncepcja Horse Assisted Education została stworzona ponad 20 lat temu przez Gerharda i Karin Krebs z Niemiec. Przez wiele lat Gerhard i Karin zarządzali swoją firmą w branży IT, a konie nie odgrywały w ich życiu szczególnej roli. Znaczącą zmianę przyniosły wakacje z końmi, na które wspólnie wyjechali. Niedługo potem zostali właścicielami dwóch koni i zaangażowali się w jeździectwo. Rozczarowania związane z traktowaniem koni w ramach klasycznej edukacji jeździeckiej szybko przeniosły ich na drogę samodzielnego poszukiwania wiedzy o koniach.
Największą inspiracją, która wpłynęła na sformułowanie konceptu HAE była książka Klausa Ferdinanda Hempflinga „Dancing with horses”. Książka ta stała się kluczem do wszystkiego, co nastąpiło później w ich życiu. Konie stały się ważne dla całej rodziny, także dla córki i syna.
Obok wspólnego prowadzenia firmy, rodzina zajmowała się czterema końmi poznając ich naturę i ucząc się komunikacji z nimi. Priorytety codziennego życia zupełnie się zmieniły, co wpływało także na kontakty biznesowe. Klienci i współpracownicy interesowali się sposobem funkcjonowania rodziny i tym, jak wpływały na to konie. Partnerzy biznesowi zamiast zaproszenia na obiady byli zapraszani do koni.
Punktem zwrotnym, o którym opowiada Gerhard było doświadczenie w jak szczególny sposób przebywanie z końmi pomogło osobie, która zamierzała opuścić firmę, w związku z wypaleniem zawodowym. Krebsowie zaprosili swojego pracownika do odwiedzania razem z nimi koni i pracy z nimi. Starali się udostępniać swoją dotychczasową wiedzę o komunikacji z końmi, jednak pozostawili przestrzeń na swobodne działanie zgodne z instynktem i intuicją. Nie mieli gotowego planu, jednak po trzech miesiącach nastąpiła widoczna zmiana w tej osobie i powrót do pracy. To wydarzenie zrodziło pomysły na warsztaty dla pracowników korporacji i wspomaganie zmian i rozwoju osobistego.
Gerhard i Karin zapraszali kolejne znajome osoby i ich rodziny na warsztaty z końmi, a następnie rozpoczęli prowadzenie warsztatów na otwartym rynku w ramach założonej w 1996 r. marki HorseDream.
Programy HorseDream bazują na rozwoju przywództwa oraz rozwoju osobistym. Sama nazwa odzwierciedla podejście do rozwoju: realność i wizja. Koń symbolizuje realność, 100% obecność, wymagając odpowiedzialności od człowieka, pewności siebie i samoświadomości. Dream to wizja otwierająca horyzonty, zmieniająca przekonania i wzmacniająca potencjał człowieka.
HorseDream symbolizuje to wszystko co potrzebne dla rozwoju nowoczesnego środowiska biznesu. Obecnie Gerhard i Karin, wraz z Partnerami urzeczywistniają tę wizję we współczesnym świecie promując metodę i wychodząc z propozycją nowej jakości współpracy i rozwoju, na której może oprzeć się organizacja przyszłości.
Promowaniem Horse Assisted Education jako podstawowej formy osobistego i profesjonalnego rozwoju w przedsiębiorstwach, organizacjach, instytucjach i całych społecznościach zajmuje się również, założona przez Karin i Gerharda organizacja European Association for Horse Assisted Education. Powstała w 2004 roku w Europie, dzisiaj obejmuje ponad 35 krajów na całym świecie, zrzeszając ponad 200 facylitatorów, trenerów, coachów i sympatyków metody Horse Assisted Education.
Do Polski koncepcję Horse Assisted Education wprowadziła Agata Wiatrowska. Agata pracowała wtedy jako menedżer w PwC. Świat koni obecny w jej życiu od dzieciństwa, oddziaływał stale na jej sferę zawodową, pomagał wyciszyć, porządkować myśli, konstruować potrzebne w biznesie rozwiązania i wracać do intensywnej pracy. Gdy zauważyła działanie przebywania z końmi na pracę w biznesie rozpoczęła poszukiwania: w jaki sposób to może działać.
Wówczas trafiła na koncepcję Horse Assisted Education. Pierwszym planem było napisanie pracy doktorskiej na ten temat. Jednak po pobycie na pierwszej konferencji EAHAE w 2005 roku okazało się, że praca doktorska to za mało. Również w PwC poznała Katarzynę Lubbe-Kwaśniak, z którą razem rozpoczęły wprowadzenie metody i warsztatów w asyście koni na rynek polski. Obie skończyły kurs trenerski u Gerharda i w pełni zaangażowały się w zrozumienie filozofii HorseDream-u.
Zaczynały prowadząc firmę Spirit of Leadership, która później została przekształcona w HorseSense. Zespół poszerzył się o kolejnych partnerów HorseDream i członków EAHAE.
Aktualnie Agata jest także członkiem zarządu i ambasadorem EAHAE. Stale rozwija koncept programów rozwojowych z końmi.
Prezentacja Agaty Wiatrowskiej z konferencji European Assosiation of Horse Assisted Education 2012
„Procesy uczenia się – niespodzianki i paradoksy – w trakcie programów rozwojowych z końmi”
Learning procesess during HAE Programmes, EAHAE Conference 2012, Speaker Agata Wiatrowska, HorseSense from HorseSense
Prezentacja Ilony Popławskiej z Dnia Horse Assisted Education 2012
„Horse Assisted Education w kontekście rozwojou osobowości Carla Gustava Junga
Horse Assisted Education jako alternatywna metoda kształcenia lidera
Marta Kunka
2010
Uniwersytet Warszawski
Kierunek Pedagogika
Praca licencjacka
w zakresie Edukacja Ustawiczna i Andragogika
pod kierunkiem dr Anny Marianowskiej
Abstrakt
Praca Horse Assisted Education jako alternatywna metoda kształcenia lidera dotyczy metody szkolenia z zakresu kompetencji przywódczych. Część teoretyczna pracy obejmuje zagadnienia szeroko rozumianego przywództwa z różnych punktów widzenia, jego generzy, ewolucji i charakterstyki oraz kwestie relacji pomiędzy przywódcą a menedżerem. Część badawcza pracy dotyczy metody szkoelnia, jaką jest Horse Assisted Education. Zawiera informacje o specyfice edukacji wspomaganej przez konie, jej uwarunkowaniach i korzyściach z niej wynikająych. W części badawczej dokonuje ponadto analizy procesu edukacyjnego Horse Assisted Education – stosowanych metod i zasad.
Nowatorskie szkolenia oparte na pracy z końmi na przykładzie organizacji HorseSense
Agata Kwiecińska
2013
Uniwersytet Warszawski
Wydział Pedagogiki
w zakresie Edukacja Ustawiczna i Andragogika
pod kierunkiem dr hab. Ewy Skibińskiej
Praca dyplomowa – magisterska
Abstrakt
Celem mojej pracy była charakterystyka innowacyjnej metody Horse Assisted Education (HAE) oraz działalności szkoleniowej organizacji HorseSense. Warsztaty oferowane przez tę firmę dotyczą rozwoju zawodowego i osobistego. Metoda HAE włącza konie do procesu kształcenia dorosłych. Zbadałam i opisałam, na czym polegają niestandardowe szkolenia z końmi, jaką rolę pełni w nich zwierzę, a jaką trener, do kogo są skierowane oraz jakie są pozytywne i negatywne aspekty uczestnictwa w nich.
Z moich badań wynika, że te szkolenia są oceniane pozytywnie. Udział w warsztatach pomaga w rozwoju wielu kompetencji, w tym umiejętności komunikacji i współpracy, a także pozwala uświadomić sobie znaczenie autentyczności w działaniu oraz kształtować postawy związane z życiem zawodowym i osobistym. Szkolenia dostarczają klientom cennych doświadczeń, które zgodnie z metodologią powinny być przez nich samodzielnie interpretowane.
Coaching jako efektywna forma wewnętrznego public relations na przykładzie działań podejmowanych przez przedsiębiorstwo HorseSense.
Magdalena Kiljanek
2014
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wydział Nauk Społecznych
Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej
Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna
Stacjonarne II stopnia
Praca magisterska napisana na seminarium PR i reklama
pod kierunkiem dr Anety Dudy
”Moim celem jest przybliżenie problematyki coachingu jako efektywnej formy wewnętrznego public relations. Okazuje się, że coaching coraz częściej stosowany jest w przedsiębiorstwach. Chociaż efektywność tego procesu bywa poddawana pod wątpliwość, w różnych źródłach wskazuje się równocześnie na jego rosnącą popularność. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy wymienia się towarzyszący ludziom stres, rosnącą liczbę oraz siłę konkurencji, a także poszukiwanie możliwości rozwoju.
W związku ze wzrostem zapotrzebowania na coaching, na rynku pojawia się coraz więcej firm zajmujących się tym procesem. Wśród wielu organizacji oferujących warsztaty coachingowe istnieje pewna grupa przedsiębiorstw, które do procesu coachingowego włączają zwierzęta. Takim rodzajem działalności zajmuje się firma HorseSense, która organizuje szkolenia z udziałem koni. Jakkolwiek kontrowersyjna wydaje się rola zwierząt w tym procesie, istnieją pewne elementy, które stanowią wartość dodaną do tradycyjnych warsztatów coachingowych.”
Innowacyjna metoda doskonalenia kompetencji menedżera przy współpracy z końmi
Justyna Noskowicz
2011
Abstrakt
Tematyka pracy bada wpływ szkolenia z udziałem koni na podstawowe kompetencje menedżera. Model kompetencji został opracowany na podstawie źródeł literaturowych, począwszy od ewolucji zarządzania poprzez pełnione przez menedżera role. Ponadto w pracy przedstawiona jest dokładna charakterystyka szkolenia, w którym konie są nauczycielami.
Począwszy od podstawowej wiedzy o koniach po dokładny opis ćwiczeń i założeń szkolenia. Jako narzędzie analizy wybrany został kwestionariusz ankietowy. Poddana badaniu została przykładowa grupa osób uczestniczących w szkoleniu zarówno na terenie Polski, jak i za granicami naszego kraju. Na podstawie uzyskanych wyników została przeprowadzona analiza poziomu doskonalenia kompetencji po przebyciu szkolenia. Ponadto sformułowane zostały wnioski płynące z opinii uczestników na temat współpracy z końmi.
Uznanie Szacunek Autentyczność
Konie trenerzy – konie z przestrzenią na pokazanie swojej koniobowości
Większość osób, które spotyka konie-trenerów ma wrażenie, że nie są to zwykłe konie. Mają w sobie siłę, niezależność i piękno ujmujące za serce. W zależności od osobowości konia i jego stylu życia osiągnięcie tego trwa od kilku tygodni do roku. Jest to wynik relacji z facylitatorem. W HorseSense relacje z końmi trenerami buduje Agata Wiatrowska, jej obecność powoduje, że oferują przestrzeń rozwojową uczestnikom. Poniżej przedstawiamy kilka obszarów, które są kluczowe w rozwoju koni trenerów.
Konie trenerzy potrzebują:
Umiejętności i przestrzeń do mówienia „nie”
To chyba najbardziej charakterystyczna cecha koni-trenerów i jednocześnie obszar, który jest konieczny do dobrej pracy w tej roli. Koń-trener umie powiedzieć “nie” w odniesieniu do rodzaju kontaktu fizycznego (np. pokazać czy chce być dotykany, czy nie) czy sposobu interakcji. Umiejętność mówienie „nie” przez konia jest jego podstawowym narzędziem jako trenera. Ważne, żeby nie mylić mówienia „nie” z maską ochronną konia przejawiającą się oporem, którą wyrobił sobie w wyniku obcowania z ludźmi (maskę taką ma wiele koni tzw. rekreacyjnych). Mówienie „nie” paradoksalnie wymaga dużego zaufania od konia. Rozwija się w relacji z facylitatorem, którego obecność (też na programie) jest gwarancją dla konia, że nie spotka go za to „reprymenda”.
Otwarcia emocjonalnego
Wiele koni, które przeszły jakiś rodzaj tresury zamknęło się. Na pierwszy rzut oka są współpracujące i posłuszne. Natomiast w celu ochrony koniobowości przybrały pewną maskę, przez którą nie dopuszczają człowieka do swojego wnętrzna. Mówi się o tym, że to my ludzie nosimy maski, natomiast konie są naturalne i zawsze prawdziwe w swoich reakcjach. Moje doświadczenie jednak pokazuje coś zupełnie innego. Konie która doświadczają sposobu interakcji, który jest dla nich trudny uruchamiają mechanizmy przystosowawcze, uczą się tego, co jest od nich wymagane. Natomiast nie ryzykują pokazania tego, kim są. Pewne zabiegi terapeutyczne w lżejszych przypadkach umożliwiają dotarcie do ich esencji. Konie po trudnych doświadczeniach rzadko się otwierają, a jeśli tak, to trwa to długo. Jak zaufają zaczną wracać do swojej koniobowości. Koń, który jest zamknięty emocjonalnie na pierwszy rzut oka jest bardzo uroczy, natomiast efekty merytoryczne przy warsztatach z takimi końmi są zupełnie inne.
Mądrości życiowej
Słowo HorseSense, również nazwa naszej organizacji i pewnego rodzaju wizji, oznacza w języku angielskim mądrość życiową, tzw. zdrowy rozsądek. W trakcie programów rozwojowych z końmi chodzi o uruchomienie horsesense u ludzi. Zmysłu mądrości. Żeby konie mogły tym obdarować same muszą to dostać. Wpływa na to ich życie tj. dojrzewanie i życie w stadzie, które jest nieskończonym źródłem zasilania tego zmysłu i osobowości koni. Wchodzą tu w grę stosunki z różnymi końmi, doświadczanie przywództwa, relacje ze starszymi klaczami i starszym ogierem lub wałachem. Dodatkowo ważnym elementem jest kontakt z naturą i możliwość decydowania w jak największym zakresie o sposobie spędzania czasu (z kim, gdzie i kiedy). Im większy horsesense jest rozbudzony u konia tym wyższa jest jakość programów rozwojowych z końmi. To jest też obszar, który nie jest nadrabialny nawet najlepszą relacją z facylitatorem.
Opieranie się na ich potencjale
Spotykając się z końmi facylitator pomaga im wydobyć ich mądrość i potencjał. Potencjał nie jakiś sportowy czy ćwiczeniowy. Potencjał rozumiany jako ekspresję tego kim są. Nie skupiam się na tym, co jeszcze mogłyby robić lepiej czy co jeszcze można poprawić. Towarzyszymy im (podobnie jak ludziom), żeby je wzmacniać, inspirować, „budzić” – jeśli oczywiście czujemy, że to jest jakoś potrzebne. Zagubione w ich dojrzewaniu czy z powodu braku dostępu do prawidłowej socjalizacji wśród koni, czy rodzaju relacji, w których były. W tej drodze bliskim mi nauczycielem jest Klaus Ferdinand Hempfling. Część z jego obserwacji opisał w książce „What horses reveal”.
Zastąpienie treningu byciem w relacji
Trening jest czymś co jest nastawione na efekt w przyszłości, gdzieś dąży, zakłada jakiś plan. Jakieś doskonalenie. Zakłada, że to, co jest, nie jest doskonałe. Bycie w relacji jest nastawione na dialog, wymianę i uczenie się siebie wzajemnie. Są pewne obszary bardzo podobne w obu obszarach, ale „diabeł tkwi w szczegółach”. Przykład: w jednym z doświadczeń używamy maty jako elementu. Konie mają prawo zareagować tak, jak chcą (obwąchają, wejdą na nią, nie wejdą). Nic nie oczekujemy, nie mamy planu. W zależności od tego, co się dzieje podejmujemy decyzję, czy to jest dobry element do doświadczeń z uczestnikami, czy też może niekoniecznie. Nie ma intencji, że koń ma się zachować w jakiś szczególny sposób w stosunku do maty. Gdyby taka intencja była, np. żeby się jej nie bały i facylitator chciał je do tego przyzwyczaić, to zacząłby się trening.
Sprawdzenie wstępne osobowości koni i potem zbudowanie z nimi relacji to zadanie facylitatora. Relacje są nieprzekazywalne. Oznacza to, że koni nie może przygotować ktoś inny. To dużo pracy, ale bardzo satysfakcjonującej i przy okazji umożliwiającej rozwój dla facylitatora. Przedstawiamy poniżej kilka obszarów umiejętności, postaw i wiedzy, które są potrzebne do wsparcia koni i budowy z nimi relacji.
Facylitorzy potrzebują:
Wiedzy o potrzebach fizycznych i emocjonalnych koni
Wiele koni aktualnie żyje w warunkach stworzonych przez człowieka. Na facylitatorze zatem leży odpowiedzialność stworzenia warunków zaspokajających potrzeby gatunku. Biorąc pod uwagę potrzeby w rozwoju końskiego horsesense warunki te są bardziej wymagające niż w innych obszarach związanych z końmi. Obejmują dostęp do stałego stada, z którym konie spędzają większość czasu, dostęp do dużej przestrzeni i pożywienia (siano ad libitum), wspierające relacje z ludźmi, wolność od przemocy psychologicznej i fizycznej itd.
Świadomości własnych emocji i potrzeb
Podstawowym sposobem komunikacji z końmi trenerami są emocje. Podobnie jak z ludźmi, ich świadomość pomaga budować wyważone relacje. W naszych relacjach inspirujemy się porozumieniem bez przemocy Rosenberga. To podejście umożliwia pracę zarówno nad sobą jak i nad relacjami. W skrócie można powiedzieć, że chodzi w niej o zauważanie różnic między obserwacjami, a opiniami, uczuciami a uczuciami rzekomymi (bardzo częsty problem w relacjach z końmi), potrzebami, a strategiami oraz prośbami a żądaniami. Uporządkowanie tych pojęć i zastosowanie w praktyce zmienia diametralnie podejście konia do danego człowieka.
Relacje z końmi trenerami są podstawą Horse Assisted Education i naszego stylu pracy. Czujemy się zaszczyceni tym, czym konie obdarowują nas w zamian. Każde spotkanie, każdy warsztat z nimi jest przygodą i głębokim egzystencjonalnym przeżyciem. Fascynujące są też spotkania z nowymi końmi, obserwowanie jak rozkwitają.
7 badań naukowych, które stawiają na głowie to, co wiemy o komunikacji z końmi
”Naturalna komunikacja z koniem, w pełnym zrozumieniu i harmonii to temat uruchamiający wyobraźnię nie tylko jeźdźców. Porusza to jakąś cząstkę w wielu osobach. Budzi nasze pragnienie zjednoczenia z siłą, mocą i pięknem z jakim kojarzy się koń. Najnowsze badania naukowe podważają wiele z powszechnie przyjętych metod treningowych i wskazują na nowy kierunek w tej dziedzinie, kierunek oparty na dowodach naukowych i jednocześnie bardziej humanitarny. Poznaj wyniki tych badań i spróbuj sam zrozumieć konie.”
Koń – symbol i rzeczywistość pełna sprzeczności
„Konie poznajemy w podobny sposób: konik na biegunach, bajki z końmi, opowieści o rycerzach i oczywiście pegaz. Na koniach jeżdżą królowie, słyszymy o bohaterstwie naszej kawalerii, oglądamy zawody. Nie trzeba być szczególnie kinomanem, żeby konie zobaczyć w filmie w różnych odsłonach. Właściwie każdy wystawiony jest na działanie symbolu jakim jest koń, nawet jeśli z koniem nigdy nie miał do czynienia. Gdy się bardziej zagłębimy w obszar koń-symbol, to okazuje się, że jest to jeden z bardziej rozbudowanych symbolów ludzkości.”
Jak się nie dać ponieść? O emocjach i samoświadomości w relacjach z końmi
Relacja z końmi jest wielowątkową, czasem intymną i w większości przypadków osobistą przygodą. Często wcale nie łatwą. Dzieje się tak z trzech powodów:
– koń zarówno w rzeczywistości jak i symbolicznie jest istotą złożoną
– wpływ na konia ma ludzka psychika, która… też jest złożona 😀
– to co robimy z końmi opiera się na relacji głównie i tylko dodatkowo na technice.
WIRTUALNA BIBLIOTECZKA FACYLITATORA
HORSE ASSISTED EDUCATION to innowacyjna metoda uczenia się ludzi, w której uczestniczą konie. Jej celem jest szeroko rozumiany rozwój osoby – samoświadomości, przywództwa, umiejętności psychologicznych i społecznych oraz pomoc w zmianie do której dąży. Istotą tej metody jest stworzenie przestrzeni, w której możemy doświadczyć siebie w relacji z koniem.
W trakcie programu Horse Assisted Education mamy możliwość uczenia się poprzez bezpośrednie uczestniczenie w relacji. Nie ma tu drogowskazów, sprawdzonych przepisów i technik postępowania. Każdy krok wynika z przejęcia odpowiedzialności, odwagi i podjęcia decyzji. Uczenie się jest wielopoziomowe, angażuje całą osobę i przebiega w realnej sytuacji. Zachowania konia są autentyczne, a tym samym jest to prawdziwa relacja, prawdziwa komunikacja i prawdziwe przywództwo. Takie doświadczenie jest inne niż w trakcie odgrywania scenek człowiek-człowiek. Ćwiczenia z końmi, z których składają się szkolenia Horse Assisted Education pozwalają na odkrywanie różnych sposobów nawiązywania relacji, wielowymiarowe doświadczenie przywództwa oraz na ujrzenie siebie jako osoby aktywnie tworzącej otaczającą rzeczywistość.
Koncepcja rozwoju ludzi Horse Assisted Education oparta jest na zasadach uczenia się, w kierunku których rozwija się współczesna edukacja. Są to min.:
– uczenie się przez doświadczenie
– uczenie się poprzez samodzielne stawianie sobie celów i poszukiwanie rozwiązań
– uczenie się poprzez zwiększanie samoświadomości, emocje i refleksje.
Horse Assisted Education to więcej niż szkolenie umiejętności. Obecność koni i związany z tym poziom świadomości, percepcji i wrażliwości powoduje, że rozwijany obszar integrowany jest na poziomie jednostki, grupy, społeczności i świata. Horse Assisted Education w praktyce umożliwia to, o czym teoretycznie mówią nurty integralne. Wielowymiarowy rozwój wybranego obszaru, uwzględniając wszystkie istotne perspektywy i nie pomijając żadnej z nich.
Uczenie się poprzez doświadczenie
Od koni uczymy się poprzez doświadczenie. To rodzaj uczenia, który towarzyszy nam od dzieciństwa, a który angażuje całą naszą osobę w poznawanie świata czy rozwijanie jakiejś umiejętności. W odróżnieniu od sposobu, który znamy ze szkoły, uruchamia on nie tylko uczenie się od koni poprzez intelekt, ale też intuicję, świadomość doznań płynących z ciała oraz emocje, które utrwalają to, czego się nauczyliśmy (tzw. zjawisko kotwiczenia emocjonalnego). To naturalny sposób uczenia się zachowań społecznych i postępowania z innymi. W podobny sposób uczymy się w dzieciństwie chodzenia czy jazdy na rowerze.
W proces takiego uczenia się zaangażowany jest układ limbiczny, czyli część mózgu zwana mózgiem ssaczym. System limbiczny kontroluje emocje i popędy, zachowania typowe dla danego gatunku. Mieści się w nim również pamięć ruchów i pamięć długoterminowa. Ćwiczenia z końmi silnie angażują i aktywizują układ limbiczny, wyciszając częściowo sygnały, które płyną z kory mózgowej. Dzięki temu procesowi uaktywniają się nieuświadomione do tej pory kompetencje i umiejętności. Natomiast tych nabytych wcześniej, nie zapomina się. Przy takiej formie uczenia, bardzo istotną rolę odgrywa środowisko, w jakim zachodzi cały proces. Potrzebne tu jest poczucie bezpieczeństwa, atmosfera otwartości oraz przestrzeń na eksperymentowanie. W tym sposobie nauki nie ma pojęć „dobrze” ani „źle”, nie ma „wykazywania się” i zadań. Często mniej znaczy więcej.
Jak wyglądają zajęcia z końmi?
Uczestnicy programów biorą udział w różnorodnych ćwiczeniach z końmi. Mogą w nich uczestniczyć wszyscy niezależnie od tego czy mieli kiedykolwiek kontakt z tymi zwierzętami. Praca odbywa się poprzez nawiązywanie relacji z ziemi i nie przewiduje wsiadania na konie.
Pracujemy w sposób zindywidualizowany. Oznacza to, że w każdym kolejnym ćwiczeniu uczestnik może samodzielnie wyznaczać sobie cele, eksperymentować, wyciągać wnioski czy stawiać istotne dla siebie pytania, a także dzielić się tym z innymi. Grupa składa się zazwyczaj z 6-8 osób i pracuje z nią dwóch facilitatorów i cztery konie. Kameralna atmosfera umożliwia intensywną i angażującą pracę. W przypadku większych grup dzielimy ją na mniejsze podgrupy.
Czasami korzystamy z nagrywanego w trakcie ćwiczeń materiału video. Proponowane ćwiczenia mają na celu rozwój umiejętności psychospołecznych ludzi, a praca z końmi jest doświadczeniem służącym temu celowi. Tym samym szkolenia nie są o koniach, ale o ludziach. Szkolenia HAE to doświadczenie jedyne w swoim rodzaju, które różni się od standardowego szkolenia w sali.
Standardowy dzień warsztatów zaczynamy od poznania programu, siebie wzajemnie oraz swoich oczekiwań. Po czym ruszamy do pierwszego ćwiczenia, które polega na obserwacji kilku koni. Jakie cechy można zaobserwować? Kto jest szefem w grupie? Który koń najbardziej mi się podoba i dlaczego? Z którym koniem bym się zidentyfikował/a? Dyskusja po ćwiczeniu pokazuje różnice w poczynionych obserwacjach, preferencjach i ocenie koni lub sytuacji. Na początku każdy widzi tylko to, co sam może zobaczyć. Aby zobaczyć więcej, trzeba otworzyć się na perspektywę innych. W kolejnych ćwiczeniach każdy ma bezpośredni kontakt z koniem. Wszystkie ćwiczenia z końmi odbywają się z ziemi bez wsiadania na nie. Uczestnicy nawiązują kontakt z koniem, prowadzą go z pomocą linki lub bez, próbują różnych zachowań i odczytują odpowiedzi. Po każdym ćwiczeniu ma miejsce dyskusja i wymiana refleksji (czasem oglądanie materiału video). Zobaczenie filmu z ćwiczenia pozwala ujrzeć rzeczy, które wcześniej uszły naszej uwadze i dodatkowo pobudza do refleksji oraz wzmacnia zapamiętywanie wniosków z uczenia się.
Uczestnicy mają dobrowolność w braniu udziału w poszczególnych ćwiczeniach, jednak zazwyczaj wszyscy decydują się na aktywne uczestnictwo. Ćwiczenia z końmi są tak skonstruowane, że są proste i bezpieczne dla osoby, która pierwszy raz w życiu ma kontakt z tymi zwierzętami. Dzięki temu możemy skoncentrować się na tym co jest istotą warsztatów HAE. Nie jest nią rywalizacja oraz idealne wykonanie jakiegoś zadania z koniem . Celem jest tu raczej przyjrzenie się sobie, swoim reakcjom, refleksje z obserwacji innych, a tym samym poszerzenie świadomości oraz repertuaru dostępnych zachowań.
Jak cechy osobowości koni sprawiają, że relacje z nimi uczą?
Koń zwierciadłem nas samych, naszych emocji, intencji i postaw
Konie posiadają niezwykłą wrażliwość na najdrobniejsze niewerbalne i emocjonalne sygnały, które wysyłamy. To sprawia, że w sytuacji intensywnej relacji z nami stają się zwierciadłem naszych emocji, intencji i postaw. Najbardziej spektakularnym tego przykładem jest historia słynnego rosyjskiego ogiera Hansa. Uważano, że koń ten posiada nadzwyczajne zdolności. Hans rozwiązywał zagadki matematyczne, a ich wynik wystukiwał kopytem. Koń ten był zagadką nurtującą wiele osób, powoływano specjalne komisje mające wyjaśnić to zjawisko. Przez wiele lat nikt nie potrafił tego zrobić ani udowodnić fałszerstwa. Dopiero po przeprowadzeniu dokładnych badań odkryto, że koń udziela poprawnych odpowiedzi wtedy, gdy widzi osobę zadającą pytanie, a ta zna właściwe rozwiązanie. Okazało się, że Hans przestaje stukać kopytem we właściwym momencie, ponieważ odczytuje takie oczekiwanie z zachowań otaczających go ludzi. Ktoś, kto znał rozwiązanie zadania i jednocześnie wiedział, ile razy koń ma stuknąć kopytem, zupełnie nieświadomie dawał mu znaki dotyczące tego, czy oczekuje więcej stuknięć czy nie.
Koń poszukuje spójności i autentyczności dla swojego bezpieczeństwa
Inną cechą konia istotną dla interesującego nas procesu uczenia się jest fakt, iż konie poszukują poczucia bezpieczeństwa. Będąc ofiarami drapieżników wykształciły szereg cech, dzięki którym informują siebie nawzajem czy środowisko, w którym przebywają jest bezpieczne. Najważniejszą z tych cech jest umiejętność orientowania się w spójnych i jednoznacznych komunikatach. Komunikatach, które w chwili zagrożenia pokażą dobry kierunek ucieczki. W obcowaniu z koniem nieustannie stawiani jesteśmy w sytuacji braku pełnego obustronnego zrozumienia. Jednym z powodów tych trudności z komunikacją często jest to, że informacje wysyłane przez człowieka są niespójne albo nawet sprzeczne. Jedne z najważniejszych momentów w uczeniu się od koni to te, w których możemy nauczyć się o sobie czegoś ważnego np. tego, że wysyłane przez nas komunikaty nie są jasne i jednoznaczne. Tym samym otwiera się przed nami przestrzeń do eksperymentowania z własną spójnością i jasnością komunikacji.
Koń ma umiejętność bycia „tu i teraz”
Kolejną ważną umiejętnością konia jest ich umiejętność bycia „tu i teraz”. W naszym obcowaniu z koniem nie ma przeszłości, nie ma przyszłości, jest tylko chwila obecna. Dzięki temu możemy brać udział w nieustającym tańcu nauki wzajemnych relacji, z ich pełną intensywnością, z wielością informacji zwrotnych i szansą na ustawiczne zaczynanie od początku.
Koń, jako zwierzę stadne ma wrodzoną chęć współpracy
Konie żyją w stadach po kilkadziesiąt osobników. Każde stado ma dwóch liderów odpowiedzialnych za inne funkcje. Prowadzącą stado i będącą z nimi cały czas jest klacz. Zazwyczaj starsza, mądra, nierzucająca się w oczy, jeśli nie wymaga tego sytuacja. Ogier broni, alarmuje i obstawia „tyły” w czasie ucieczki. Tempo ucieczki nie jest jednak dyktowane ani przez klacz ani przez ogiera, tempo ucieczki nadają …. źrebne klacze. Całe stado dostosowuje się do tego tempa wiedząc, że to właśnie one są najważniejsze.
Koń jako trener
Najważniejszym aspektem naszej pracy warsztatowej jest przyjęcie zasady, że to koń jest trenerem i od niego się uczymy. Facylitatorzy są liderami odpowiedzialnymi za przebieg warsztatów, atmosferę, facylitowanie dyskusji po ćwiczeniach, filmowanie ćwiczeń i krótkie fragmenty teorii. Zachęcamy do eksperymentowania, obserwowania, uczenia się od innych oraz autorefleksji. Facylitatorzy nie interpretują i nie diagnozują zachowań czy sytuacji. Takie podejście otwiera nowe perspektywy, tworzy nową przestrzeń uczenia się, w której nie jest się ocenianym. Bierze się również pod uwagę fakt, że każdy z nas mając niepowtarzalną historię, doświadczenie, osobowość i sytuację życiową – ma w konsekwencji nieco inne potrzeby rozwojowe.
https://youtu.be/Q_JRdt-2Izo
Nasze podejście do koni
Konie, z którymi pracujemy mają wybór czy chcą uczestniczyć w tego typu programach. Nawiązujemy z nimi relację, która poprzez wzajemny szacunek i zaufanie tworzy bezpieczną i dobrą merytorycznie przestrzeń rozwojową. Nie tresujemy koni i nie wymagamy od nich posłuszeństwa tzn. mogą robić to, co uważają i co wynika z relacji. Nie tworzymy do nich „klucza”: jak zrobisz tak, to koń „zadziała”. Bazujemy na ich osobowości i tym, kim są. W tym sensie nasze warsztaty nie są drogą do panowania nad końmi, czy uzyskiwania od nich czegoś, żeby coś zrobiły. Proponowane ćwiczenia nie są po to, żeby „wyszły”, najważniejsze jest wspólne bycie. Uważamy, że obcowanie z końmi w sposób, który wymaga od nich posłuszeństwa, oddala człowieka od autentyczności.
Jak to wygląda?
W praktyce są to proste interakcje z końmi (bez wsiadania) np. obserwacja koni, prowadzenie, przejście jakiejś trasy wspólnie, próba motywowanie konia (i siebie) do jakiejś aktywności. Doświadczenia są tak zbudowane, że może to być pierwsze spotkanie dla kogoś z końmi i będzie się czuł dobrze. Osoby doświadczone w kontakcie z końmi, jak tylko wyjdą poza codzienne schematy, też zaczynają doświadczać mocy Horse Assisted Education. Jednym słowem to przestrzeń dla każdego niezależnie od dotychczasowych doświadczeń z końmi. Wszystkie ćwiczenia są dobrowolne i uczymy się równie dużo z obserwacji.
Jeśli jeszcze masz pytania, pisz! biuro@horsesense.pl Chętnie odpowiemy 🙂
Facylitator jest liderem całego procesu odpowiedzialnym za jakość, merytorykę, bezpieczeństwo i samopoczucie koni i ludzi.
‣ Podstawowym zadaniem facylitatora jest utworzenie i dbanie o zespół koni trenerów. To, co procentuje w zespole trenerów to relacja oparta o szacunek i zaufanie, promowanie niezależności, likwidowanie warunkowania czy posłuszeństwa (nie warunkujemy koni na zasadzie komfort dyskomfort lub innego rodzaju behawioralnego wpływu). Tak utworzony team – facylitator i konie trenerzy to podstawa jakości i bezpieczeństwa.
‣ Poza tym facylitator jest liderem – osobą, która prowadzi konie i ludzi przez cały proces uczenia się i jest odpowiedzialny za przestrzeń która się tworzy.
‣ Dodatkowo zadaniem facylitatora jest „ułatwianie” uczenia się, poprzez moderowanie, coachowanie, tworzenie atmosfery, mapy myśli itd.
O programach rozwojowych umożliwiających zostanie facylitatorem można przeczytać w zakładce Szkolenie facylitatorów.
European Association for Horse Assisted Education to organizacja łącząca osoby z Europy, Ameryki Południowej, Ameryki Północnej, Afryki iAustralii zajmujące się rozwojem ludzi przy udziale koni. EAHAE jest społecznością, która umożliwia wymianę know-how, certyfikację, badania i uczenie się facylitatorom z całego świata. Do dyspozycji członków jest platforma internetowa z materiałami oraz doradctwo ze strony doświadczonych jej członków. Agata Wiatrowska z HorseSense jest od 2010 roku dyrektorem EAHAE. EAHAE organizuje co roku międzynarodowe konferencje.
Do tej pory odbyły się następujące konferencje:
2005, Niemcy – I międzynarodowa konferencja EAHAE – „Easy Dreams”
2006, Niemcy – II międzynarodowa konferencja EAHAE – „Horsepower”
2007, Austria – III międzynarodowa konferencja EAHAE – „Leadership by HorseSense”
2008, Polska – IV międzynarodowa konferencja EAHAE – „Widen Horizons – Horses in People Trainings”, organizator HorseSense
2009, Niemcy – V międzynarodowa konferencja EAHAE – „Experience Change!”
2010, Wielka Brytania – VI międzynarodowa konferencja EAHAE – „New Learning from Ancient Wisdom”
2011, Niemcy – VII międzynarodowa konferencja EAHAE – „Equine AHA! Experience”
2012, Niemcy – VIII międzynarodowa konferencja EAHAE – „Back to the roots – up to the future”
2013, USA – IX międzynarodowa konferencja EAHAE – „Business as a Force for Good…May The Horse Be With You””
2014, Polska – X międzynarodowa konferencja EAHAE – „Leadership With The Heart”, organizator HorseSense
2015, Niemcy – XI międzynarodowa konferencja EAHAE – „Organization Development With Horses”
2016, USA – XII międzynarodowa konferencja EAHAE
Istnieje kilka ciekawych kanałów YouTube z filmami z programów rozwojowych z końmi.
HorseSense
Na kanale HorseSense na YouTube można zobaczyć jak wyglądają ćwiczenia z końmi, oberzec wywiady z naszymi klientami, videoklipy z organizowanych przez nas spotkań i konferencji oraz zobaczyć co dzieje się w obszarze Horse Assisted Education w Polsce i na świecie. Zapraszamy do subskrypcji.
HorseDream
Kanał YouTube największej sieci facylitatorów. Zbiera filmy z całego świata partnerów HorseDream, posegregowane tematycznie.
EAHAE Live
Kanał YouTube o Horse Assisted Education przedstawia co się dzieje na świecie w obszarze Horse Assisted Education. Można na nim obejrzeć filmy z corocznych konferencji EAHAE.
Klaus Ferdinand Hempfling
Kanał YouTube Klausa przedstawia pracę z końmi. Natomiast jest w nim bardzo dużo współnych fundamentów z Horse Assisted Education. Wnikliwi obserwatorzy je dostrzegą.
„Konie pokazują kierunki” – Świat koni – wywiad z Agatą Wiatrowską:
„Często ludzie szukają jakiegoś mentora, guru, który wskaże im drogę, narzuci jakiś schemat myślenia. I ostatnią rzeczą, jaką chciałabym zrobić, to być dla kogoś takim guru. I koń też nie ma nim zostać. Efekt ma być taki, że po powrocie ze szkolenia sami dla siebie będziemy tym guru, zaczniemy stanowić punkt odniesienia. Chodzi o własne odkrycia, nie o ogrzewanie się w świetle czyichś idei.”
więcej
„Współpraca w organizacji przyszłości” – Personel Plus
Artykuł Agaty Wiatrowskiej i Ilony Popławskiej dotyczący kluczowego elementu funkcjonowania firm – współpracy. Bazując na doświadczeniu z programu rozwojowego Horse Assisted Education autorki prezentują pojęcie współprzywództwa i opisują podstawowe zjawiska na drodze budowania organizacji przyszłości. Ciekawy przykład procesu budzenia ducha współpracy wśród kadry zarządzającej firmą obsługującą lotniska opisany w bardzo klarowny sposób pomaga zrozumieć, w jaki sposób odrzucenie mechanizmów blokujących dobrą współpracę może sprzyjać rozwijaniu współprzywództwa. Współprzywództwo jest czymś innym niż przywództwo. Tutaj etapy przewodzenia i podążania, czyli pozwalania na kierowanie sobą, są naprzemienne, a czasem nawet przebiegają równolegle.
więcej
„Koń, który uczy” – Personel Plus 2011
Artykuł przybliżający koncept pracy z końmi w obszarze rozwoju umiejętności psychospołecznych, założenia i filozofię Horse Assisted Education. Autorka – Agata Wiatrowska wyjaśnia jak wyglądają warsztaty Horse Assisted Education i dlaczego to konie są trenerami. Naukowe podstawy działania metody nie są poznane, jednak metoda opiera się na sprawdzonych mechanizmach: uczeniu się przez doświadczenie i kotwiczenie emocjonalne, uczeniu się poprzez samodzielne stawianie sobie celów i poszukiwanie rozwiązań. Programy rozwojowe w asyście koni nie dają gotowych rozwiązań, tworzą raczej przestrzeń do wielowymiarowego doświadczania siebie. Kompleksowość i różnorodność świata, zdarzeń i zjawisk gospodarczych takiego pola do uczenia się, a nie gotowych wzorców potrzebuje najbardziej.
więcej
„Tu i teraz z koniem” – artykuł opublikowany na portalu Aktywna Mama
tekst Joanny Borysiewicz-Gardeła przybliżający metodę Horse Assisted Education z osobistej perspektywy uczestnika. Artykuł porusza obszar rozwoju osobistego oraz oddziaływania koni na wewnętrzny świat osoby. W trakcie lektury można wczuć się w rolę osoby będącej w trakcie ćwiczenia z końmi na szkoleniu HAE i zobaczyć jedną z wielu perspektyw na te zagadnienia. Tylko jedną perspektywę i aż jedną, bardzo przemawiającą i bliską niejednemu z nas.
więcej
Radio Tok FM
Wywiad z Agatą Wiatrowską o Horse Assisted Education – Czego menadżer może nauczyć się od koni?
więcej
Wysokie Obcasy Extra
Artykuł „Czego Twój szef może nauczyć się od konia?”
więcej
Sukces
Artykuł w Sukcesie pt. „Końska dawka wiedzy”
więcej
Zwierciadło
Artykuł w Zwierciadle pt. „Koń prawdę Ci powie”
więcej
Wywiad z Agatą Wiatrowską w Polskim Radiu
Jak wyglądają szkolenia z końmi? jak można korzystać z nich w organizacji a jak w rozwoju osobistym?. Zapraszamy do wysłuchania krótkiej audycji o coachingu z końmi w Polskim Radiu.
więcej
TEDx Warsaw
Agata Wiatrowska była wykładowcą prestiżowego wydarzenia TEDx Warsaw. W Warszawie w konferencji wzięło udział 350 gości. Zapraszamy do obejrzenia 10-cio minutowego filmu, w którym przedstawiony jest nurt Horse Assisted Education i wizja świadomego przywództwa związana z tą metodą.
więcej
Koń pomoże wyszkolić dobrych przywódców
Warsztaty zaczynają się od ćwiczeń w plenerze, które są nagrywane kamerą. Uczestnic ym.in. obserwując grupę koni, próbują zgadnąć które zwierzę jest liderem. Kolejne zadania są już nieco trudniejsze. Muszą wspólnie poprowadzić konia na lince lub, w trudniejszej wersji luzem, przez specjalnie przygotowaną trasę. – W takim ćwiczeniu trzeba umieć ze sobą współpracować, zwłaszcza gdy koń nie ma ochoty na taki spacer. Po ćwiczeniach, zaczynają się rozmowy i wymiana wniosków. Dyskusja naturalnie przenosi się na płaszczyznę firmy – opowiada Agata Wiatrowska, prezes HorseSense. Dodaje, że zajęcia mają na celu zmianę kultury organizacyjnej, najczęściej z niepodzielnego przywództwa na „współprzywództwo” czyli większą skłonność do współpracy – Czasem w ten sposób firmy chcą rozwiązać konflikt między liderami a czasem próbują zmienić rywalizującą kulturę między ludźmi, promującą najlepszych, wytykającą najmniejsze potknięcie. Takie podejście wywołuje nieustanne konflikty – tłumaczy Agata Wiatrowska.
więcej
Newsweek o nas
Jedną z najbardziej nietypowych form coachingu i programów rozwojowych oferuje działająca w Warszawie HorseSense. W tym akredytowanym ośrodku szkoleniowym EAHAE (European Association of Horse Assisted Education) menedżerowie wszelkich szczebli pracują z końmi. Jedna z założycielek HorseSense, Agata Wiatrowska, przyznaje, że część uczestników początkowo nieufnie podchodzi do pomysłu współpracy ze zwierzętami. Niektórzy po wizycie w stadninie spodziewają się zabawy lub imprezy integracyjnej. Nic bardziej mylnego.
więcej
Dzień Dobry TVN
24 listopada 2009 gościem programu Dzień Dobry TVN była Agata Wiatrowska. Wywiad dotyczył komunikacji niewerbalnej i możliwości kształtowanie jej. Agata Wiatrowska dzieliła się doświadczeniem zdobytym podczasu pracy metodą Horse Assisted Education.
Aktorka Joanna Brodzik na szkoleniu HAE
Coaching z końmi (Horse Assisted Education) został przedstawiony w autorskim programie Joanny Brodzik poświęconym rozwojowi osobistemu „Dookoła siebie”. Program był emitowany w Telewizji Polskie na pierwszym i drugim programie.
więcej
Artykuł „Personal i Zarządzanie”
Artykuł pt.: „Wyjazdy integracyjno-motywacyjne – Dydaktyczna pogawędka z koniem”
więcej
Artykuł w Gazecie Prawnej
Artykuł w Gazecie Prawnej pt.: „Koń pomoże firmie wyszkolić dobrego menedżera”
więcej
Artykuł w „Koń polski”
Artykuł Koń Polski pt.: „Pan trener… koń”
więcej
Galopem przez życie
Wywiad z Agatą Wiatrowską, prezesem HorseSense w Aktywnej Mamie
„Konie uczą dobrego „przyprawiania” życia. Jednych uczą wrażliwości, innych stanowczości. Ludzie się przy nich „porządkują”, uspójniają. Konie pozwalają odkryć swoje wartości, nadać im priorytety. Budują mosty między ludźmi. Robią całą masę dobrych rzeczy”
więcej
Psychologia relacji człowieka z koniem, Agata Wiatrowska
Wydawnictwo HorseSense 2021, książka jest do kupienia w naszym sklepie.
Ta książka to multidyscyplinarna podróż po psychologii relacji człowieka z koniem. Łączę w niej wiedzę i umiejętności z obszarów: psychologii, socjologii, neuropsychologii, medycyny, zoopsychologii czy antropologii. Obowiązkowa lektura dla facylitatorek i miłośniczek Horse Assisted Education.
Poznasz wpływ myśli i uczuć na konia oraz w jaki sposób wchodzą w taniec nasze układy nerwowe. Dowiesz się jak Twoje głębsze pokłady psychiczne i autentyczność oddziałują na konia. Kolejne rozdziały pokażą, jak komunikować się z ludźmi w stajni i czego lepiej nie robić. Zapoznasz się ze sposobami projektowania kontaktu z końmi, uwzględniającego procesy psychologiczne. Zaczerpniesz wiedzę, która może przemienić Twoje myślenie o koniach, ale także o sobie i innych ludziach. I to wszystko nie teoretycznie, ale pisane praktycznie i lekko, z dopasowanymi do zagadnień ćwiczeniami.
Koń jako trener. O facylitacji programów rozwojowych z końmi oraz lekcjach od koni trenerów, Agata Wiatrowska
Wydawnictwo HorseSense 2016, książka jest dokupienia w naszej Księgarni.
Książka kompleksowo przybliża ideę programów rozwojowych z końmi (Horse Assisted Education). To podstawowa lektura z książek o Horse Assisted Education. W poszczególnych rozdziałach przybliżona jest rola konia i co to właściwie znaczy, że koń jest trenerem. Kolejne zabierają w podróż w poszukiwania kontaktu z końmi poprzez kontakt ze sobą oraz opisują lekcje od koni trenerów, których doświadczają uczestnicy programów. W ostatniej części nakreślona jest też rola osoby prowadzącej czyli facylitatora, który tworzy przestrzeń rozwojową dla ludzi, w której konie są trenerami.
Menedżer uczy się od koni, Difin 2013, Agata Wiatrowska i Ilona Popławska
Książka opisuje doświadczenia z programów rozwojowych z końmi (Horse Assisted Education),w których – w ciągu ostatnich 10 lat – wzięli udział menedżerowie z kilkuset polskich i zagranicznych
firm najróżniejszych branż. Kim boję się być, Inicjowanie procesów zmian, W drodze do celu, Rozwijanie odporności psychologicznej, Między niemocą a przemocą, Budzenie efektu synergii,
Od rywalizacji do współpracy… to tylko niektóre z esejów znajdujących się w tej książce. Inspiracją do powstania każdego rozdziału były doświadczenia uczestników programów prowadzonych przez autorki oraz dyskusje po ćwiczeniach, które często dotykały spraw ważnych i fundamentalnych dla zdrowego i satysfakcjonującego życia zawodowego. Z tego powodu książka może okazać się wartościowa nie tylko dla tytułowych menedżerów i osób pracujących w organizacjach, ale też wszystkich zainteresowanych własnym rozwojem, rozwojem innych osób oraz innowacyjnymi metodami uczenia się. Horse Assisted Education to metoda zaskakująca, której esencją jest uczenie się poprzez doświadczanie i eksperymentowanie, a efekty, jakie przynosi uczenie się od koni, wykraczają często poza stworzone do tej pory modele teoretyczne.
Książka jest dokupienia w naszej Księgarni oraz w większości księgarni zwykłych i internetowych zarówno w wersji papierowej jak i e-booka.
Książki rozwojowe, które wprowadzają w świat rozumienia rozwoju człowieka:
Mosty zamiast murów. Podręcznik komunikacji interpersonalnej. – John Steward
Ta książka to kompendium wiedzy o komunikowaniu się między ludźmi pisane z perspektywy psychologicznej, a także socjokulturowej i filozoficznej. Zawiera bogaty i trafny wybór tekstów naukowych i popularnonaukowych z zakresu komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
Podręcznik został napisany z myślą o studentach psychologii, socjologii, kulturoznawstwa, pedagogiki. Dzięki atrakcyjności tematów i przystępnemu językowi może wzbogacić wiedzę każdego zainteresowanego własnym rozwojem i polepszeniem kontaktów z ludźmi.
O stawaniu się (o)sobą – Carl R. Rogers
O stawaniu się osobą to zbiór esejów Carla R. Rogersa zebranych z wielu lat pracy terapeutycznej. Zdaniem autora wszystkie one odnoszą się do spraw życia osobistego w naszym pogmatwanym świecie i mogą się przyczynić do wzbudzenia odwagi i pewności siebie, do zrozumienia osobistych trudności tych, którzy będą je czytać.
Zbiór ten skierowany jest zarówno do specjalistów: psychologów, psychiatrów, nauczycieli, osób zarządzających przedsiębiorstwami itp., jak i tych wszystkich, którzy poszukują dróg rozwoju osobistego. Elementem łączącym te eseje jest ciepły, entuzjastyczny, pełen przekonania i troski ton autora.
Książki, które są pomocne w drodze do rozumienie Horse Assisted Education. Zapraszamy do lektury.
Horse sense and the human heart – what Horses can teach us about trust, bonding, creativity and spirituality
W jednej z najciekawszych książek na temat psychologicznego wpływu w trakcie coachingu z końmi – „Horse sense and the human heart – what Horses can teach us about trust, bonding, creativity and spirituality”- autorki Adele i Deborah McCormick opisują swoje doświadczenia z rozwoju i terapii z końmi. Piszą w niej, że konie mają niespotykaną zdolność uświadamiania nam kim jesteśmy i czego potrzebujemy. Potrafią dotrzeć do takich obszarów w nas, które są niedostępne dla innych. Wnoszą w relacje z nami bezinteresowność, miłość, współczucie i zaufanie, a tym samym sprawiają, że i my sami bardziej otwieramy się na te wartości. Przebywając z nimi nabieramy większej pewności i zaufania do siebie. Otwieramy się na własne potrzeby i emocje, a tym samym na potrzeby i uczucia innych. Dzięki temu bardziej świadomie budujemy relacje.
What horses reveal
Książka Klausa Ferdinanda Hempflinga „What horses reveal” czyli „Co konie ujawniają?” pomaga w szczególności zaawansowanym facylitatorom odkrywać niuanse końskich osobowości i poszukiwania głębszego zrozumienie w jaki sposób pracują jako konie trenerzy. Pomaga też dobierać konie do teamów trenerskich, osób, ćwiczeń.
Undbridled success
W „Undbridled success” Julia Felton – członek EAHAE i Partner HorseDream dzieli swoje doświadczenia i lekcje sięgajać do swojej perespektywy facylitatora Horse Assisted Education, coacha, menedżera i konsultanta. Opowiada o tym jako konie mogą pomóc stac się bardziej świadomym, podłączonym do siebie i innych. Z własnej perspektywy przybliża elementu konceptu HorseDream. Skupia się na przywództwie, w szczególności opartym na zaufaniu i szacunku.
Why talk to a Guru? Whem you can whisper to a horse? – w wolnym tłumaczeniu – Po co rozmawiać z Guru? Jeśli możesz to zrobić z koniem?
Paul Hunting jest jednym z założycieli EAHAE i jednym z bardziej doświadczonych facylitatorów na świecie. Poświęcił się eksperymentowaniu z Horse Assisted Education w szczególności w kierunku transformacji ku autentyczności. Przybliża ideę „Komunikacji bez maski”, która rozszerzoan jest modelem teoretycznym będącym składowom konceptu HorseDream. Paul w swojej książce lokuje możliwości Horse Assisted Education w szerszym kontekście społecznym, duchowym i politycznym.
Leadership beyond Measure
Leadership beyond Measure to książka Jude Jennison, która przybliża uczenie się do koni w celu transformacji liderów i biznesu. Osobista historia Jude to duży lęk przed końmi, który nie zatrzymał jej w realizacji jej wizji. Jude podkreśla, że przywództwa dzieje się poza sferą komfortu. „Jesli nie wiesz co powiedzieć, zrobić, lub myśleć to czas, żeby wziąść odpowiedzialność i zacząć przewodzić”.
Koncepcja Horse Assisted Education została stworzona ponad 20 lat temu przez Gerharda i Karin Krebs z Niemiec. Przez wiele lat Gerhard i Karin zarządzali swoją firmą w branży IT, a konie nie odgrywały w ich życiu szczególnej roli. Znaczącą zmianę przyniosły wakacje z końmi, na które wspólnie wyjechali. Niedługo potem zostali właścicielami dwóch koni i zaangażowali się w jeździectwo. Rozczarowania związane z traktowaniem koni w ramach klasycznej edukacji jeździeckiej szybko przeniosły ich na drogę samodzielnego poszukiwania wiedzy o koniach.
Największą inspiracją, która wpłynęła na sformułowanie konceptu HAE była książka Klausa Ferdinanda Hempflinga „Dancing with horses”. Książka ta stała się kluczem do wszystkiego, co nastąpiło później w ich życiu. Konie stały się ważne dla całej rodziny, także dla córki i syna.
Obok wspólnego prowadzenia firmy, rodzina zajmowała się czterema końmi poznając ich naturę i ucząc się komunikacji z nimi. Priorytety codziennego życia zupełnie się zmieniły, co wpływało także na kontakty biznesowe. Klienci i współpracownicy interesowali się sposobem funkcjonowania rodziny i tym, jak wpływały na to konie. Partnerzy biznesowi zamiast zaproszenia na obiady byli zapraszani do koni.
Punktem zwrotnym, o którym opowiada Gerhard było doświadczenie w jak szczególny sposób przebywanie z końmi pomogło osobie, która zamierzała opuścić firmę, w związku z wypaleniem zawodowym. Krebsowie zaprosili swojego pracownika do odwiedzania razem z nimi koni i pracy z nimi. Starali się udostępniać swoją dotychczasową wiedzę o komunikacji z końmi, jednak pozostawili przestrzeń na swobodne działanie zgodne z instynktem i intuicją. Nie mieli gotowego planu, jednak po trzech miesiącach nastąpiła widoczna zmiana w tej osobie i powrót do pracy. To wydarzenie zrodziło pomysły na warsztaty dla pracowników korporacji i wspomaganie zmian i rozwoju osobistego.
Gerhard i Karin zapraszali kolejne znajome osoby i ich rodziny na warsztaty z końmi, a następnie rozpoczęli prowadzenie warsztatów na otwartym rynku w ramach założonej w 1996 r. marki HorseDream.
Programy HorseDream bazują na rozwoju przywództwa oraz rozwoju osobistym. Sama nazwa odzwierciedla podejście do rozwoju: realność i wizja. Koń symbolizuje realność, 100% obecność, wymagając odpowiedzialności od człowieka, pewności siebie i samoświadomości. Dream to wizja otwierająca horyzonty, zmieniająca przekonania i wzmacniająca potencjał człowieka.
HorseDream symbolizuje to wszystko co potrzebne dla rozwoju nowoczesnego środowiska biznesu. Obecnie Gerhard i Karin, wraz z Partnerami urzeczywistniają tę wizję we współczesnym świecie promując metodę i wychodząc z propozycją nowej jakości współpracy i rozwoju, na której może oprzeć się organizacja przyszłości.
Promowaniem Horse Assisted Education jako podstawowej formy osobistego i profesjonalnego rozwoju w przedsiębiorstwach, organizacjach, instytucjach i całych społecznościach zajmuje się również, założona przez Karin i Gerharda organizacja European Association for Horse Assisted Education. Powstała w 2004 roku w Europie, dzisiaj obejmuje ponad 35 krajów na całym świecie, zrzeszając ponad 200 facylitatorów, trenerów, coachów i sympatyków metody Horse Assisted Education.
Do Polski koncepcję Horse Assisted Education wprowadziła Agata Wiatrowska. Agata pracowała wtedy jako menedżer w PwC. Świat koni obecny w jej życiu od dzieciństwa, oddziaływał stale na jej sferę zawodową, pomagał wyciszyć, porządkować myśli, konstruować potrzebne w biznesie rozwiązania i wracać do intensywnej pracy. Gdy zauważyła działanie przebywania z końmi na pracę w biznesie rozpoczęła poszukiwania: w jaki sposób to może działać.
Wówczas trafiła na koncepcję Horse Assisted Education. Pierwszym planem było napisanie pracy doktorskiej na ten temat. Jednak po pobycie na pierwszej konferencji EAHAE w 2005 roku okazało się, że praca doktorska to za mało. Również w PwC poznała Katarzynę Lubbe-Kwaśniak, z którą razem rozpoczęły wprowadzenie metody i warsztatów w asyście koni na rynek polski. Obie skończyły kurs trenerski u Gerharda i w pełni zaangażowały się w zrozumienie filozofii HorseDream-u.
Zaczynały prowadząc firmę Spirit of Leadership, która później została przekształcona w HorseSense. Zespół poszerzył się o kolejnych partnerów HorseDream i członków EAHAE.
Aktualnie Agata jest także członkiem zarządu i ambasadorem EAHAE. Stale rozwija koncept programów rozwojowych z końmi.
Prezentacja Agaty Wiatrowskiej z konferencji European Assosiation of Horse Assisted Education 2012
„Procesy uczenia się – niespodzianki i paradoksy – w trakcie programów rozwojowych z końmi”
Learning procesess during HAE Programmes, EAHAE Conference 2012, Speaker Agata Wiatrowska, HorseSense from HorseSense
Prezentacja Ilony Popławskiej z Dnia Horse Assisted Education 2012
„Horse Assisted Education w kontekście rozwojou osobowości Carla Gustava Junga
Horse Assisted Education jako alternatywna metoda kształcenia lidera
Marta Kunka
2010
pobierz pdf
Uniwersytet Warszawski
Kierunek Pedagogika
Praca licencjacka
w zakresie Edukacja Ustawiczna i Andragogika
pod kierunkiem dr Anny Marianowskiej
Abstrakt
Praca Horse Assisted Education jako alternatywna metoda kształcenia lidera dotyczy metody szkolenia z zakresu kompetencji przywódczych. Część teoretyczna pracy obejmuje zagadnienia szeroko rozumianego przywództwa z różnych punktów widzenia, jego generzy, ewolucji i charakterstyki oraz kwestie relacji pomiędzy przywódcą a menedżerem. Część badawcza pracy dotyczy metody szkoelnia, jaką jest Horse Assisted Education. Zawiera informacje o specyfice edukacji wspomaganej przez konie, jej uwarunkowaniach i korzyściach z niej wynikająych. W części badawczej dokonuje ponadto analizy procesu edukacyjnego Horse Assisted Education – stosowanych metod i zasad.
Nowatorskie szkolenia oparte na pracy z końmi na przykładzie organizacji HorseSense
Agata Kwiecińska
2013
pobierz pdf
Uniwersytet Warszawski
Wydział Pedagogiki
w zakresie Edukacja Ustawiczna i Andragogika
pod kierunkiem dr hab. Ewy Skibińskiej
Praca dyplomowa – magisterska
Abstrakt
Celem mojej pracy była charakterystyka innowacyjnej metody Horse Assisted Education (HAE) oraz działalności szkoleniowej organizacji HorseSense. Warsztaty oferowane przez tę firmę dotyczą rozwoju zawodowego i osobistego. Metoda HAE włącza konie do procesu kształcenia dorosłych. Zbadałam i opisałam, na czym polegają niestandardowe szkolenia z końmi, jaką rolę pełni w nich zwierzę, a jaką trener, do kogo są skierowane oraz jakie są pozytywne i negatywne aspekty uczestnictwa w nich.
Z moich badań wynika, że te szkolenia są oceniane pozytywnie. Udział w warsztatach pomaga w rozwoju wielu kompetencji, w tym umiejętności komunikacji i współpracy, a także pozwala uświadomić sobie znaczenie autentyczności w działaniu oraz kształtować postawy związane z życiem zawodowym i osobistym. Szkolenia dostarczają klientom cennych doświadczeń, które zgodnie z metodologią powinny być przez nich samodzielnie interpretowane.
Coaching jako efektywna forma wewnętrznego public relations na przykładzie działań podejmowanych przez przedsiębiorstwo HorseSense.
Magdalena Kiljanek
2014
pobierz pdf
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Wydział Nauk Społecznych
Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej
Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna
Stacjonarne II stopnia
Praca magisterska napisana na seminarium PR i reklama
pod kierunkiem dr Anety Dudy
”Moim celem jest przybliżenie problematyki coachingu jako efektywnej formy wewnętrznego public relations. Okazuje się, że coaching coraz częściej stosowany jest w przedsiębiorstwach. Chociaż efektywność tego procesu bywa poddawana pod wątpliwość, w różnych źródłach wskazuje się równocześnie na jego rosnącą popularność. Wśród przyczyn takiego stanu rzeczy wymienia się towarzyszący ludziom stres, rosnącą liczbę oraz siłę konkurencji, a także poszukiwanie możliwości rozwoju.
W związku ze wzrostem zapotrzebowania na coaching, na rynku pojawia się coraz więcej firm zajmujących się tym procesem. Wśród wielu organizacji oferujących warsztaty coachingowe istnieje pewna grupa przedsiębiorstw, które do procesu coachingowego włączają zwierzęta. Takim rodzajem działalności zajmuje się firma HorseSense, która organizuje szkolenia z udziałem koni. Jakkolwiek kontrowersyjna wydaje się rola zwierząt w tym procesie, istnieją pewne elementy, które stanowią wartość dodaną do tradycyjnych warsztatów coachingowych.”
Innowacyjna metoda doskonalenia kompetencji menedżera przy współpracy z końmi
Justyna Noskowicz
2011
pobierz pdf
Abstrakt
Tematyka pracy bada wpływ szkolenia z udziałem koni na podstawowe kompetencje menedżera. Model kompetencji został opracowany na podstawie źródeł literaturowych, począwszy od ewolucji zarządzania poprzez pełnione przez menedżera role. Ponadto w pracy przedstawiona jest dokładna charakterystyka szkolenia, w którym konie są nauczycielami.
Począwszy od podstawowej wiedzy o koniach po dokładny opis ćwiczeń i założeń szkolenia. Jako narzędzie analizy wybrany został kwestionariusz ankietowy. Poddana badaniu została przykładowa grupa osób uczestniczących w szkoleniu zarówno na terenie Polski, jak i za granicami naszego kraju. Na podstawie uzyskanych wyników została przeprowadzona analiza poziomu doskonalenia kompetencji po przebyciu szkolenia. Ponadto sformułowane zostały wnioski płynące z opinii uczestników na temat współpracy z końmi.
Uznanie Szacunek Autentyczność
Konie trenerzy – konie z przestrzenią na pokazanie swojej koniobowości
Większość osób, które spotyka koni trenerów ma wrażenie, że nie są to zwykłe konie. Mają w sobie siłę, niezależność i piękno ujmujące za serce. W zależności od osobowości konia i jego stylu życia osiągnięcie tego trwa od kilku tygodni do roku. Jest to wynik relacji z facylitatorem. W HorseSense relacje z końmi trenerami buduje Agata Wiatrowska, jej obecność powoduje, że oferują przestrzeń rozwojową uczestnikom. Poniżej przedstawiamy kilka obszarów, które są kluczowe w rozwoju koni trenerów.
Konie trenerzy potrzebują:
Umiejętności i przestrzeni do mówienia „nie”
To chyba najbardziej charakterystyczna cecha koni trenerów i jednocześnie obszar, który jest konieczny do dobrej pracy w tej roli. Koń trener umie powiedzieć nie w odniesieniu do rodzaju kontaktu fizycznego (np. pokazać czy chce być dotykany czy nie) czy sposobu interakcji. Umiejętność mówienie „nie” przez konia jest jego podstawowym narzędziem jako trenera. Ważne, żeby nie mylić mówienia „nie” z maską ochronną konia przejawiające się oporem, którą wyrobił sobie w wyniku obcowania z ludźmi (maskę taką ma wiele koni tzw. rekreacyjnych). Mówienie „nie” paradoskalnie wymaga dużego zaufania od konia. Rozwija się w relacji z facylitatorem, którego obecność też na programie jest gwarancją dla konia, że nie spotka go za to „reprymenda”.
Otwarcia emocjonalnego
Wiele koni, które przeszły jakiś rodzaj tresury zamknęło się. Na pierwszy rzut oka są współpracujące i posłuszne. Natomiast w celu ochrony koniobowości przybrały pewną maskę, przez którą nie dopuszczają człowieka do swojego wnętrzna. Mówi się o tym, że to my ludzie nosimy maski, natomiast konie są naturalne i zawsze prawdziwe w swoich reakcjach. Moje doświadczenie jednak pokazuje coś zupełnie innego. Konie która doświadczają sposobu interakcji, który jest dla nich trudny uruchamiają mechanizmy przystosowawcze, uczą się tego co jest od nich wymagane. Natomiast nie ryzykują pokazania tego kim są. Pewne zabiegi terapeutyczne w lżejszych przypadkach umożliwiają dotarcie do ich esencji. Konie po trudnych doświadczeniach rzadko się otwierają, a jeśli tak to długo trwa. Jak zaufają zaczną wracać do swojej koniobowości. Koń, który jest zamknięty emocjonalnie na pierwszy rzut oka jest bardzo uroczy, natomiast efekty merytoryczne przy warsztatach z takimi końmi są zupełnie inne.
Mądrości życiowej
Słowo HorseSense, również nazwa naszej organizacji i pewnego rodzaju wizji oznacza w języku angielskim mądrość życiową, tzw. zdrowy rozsądek. W trakcie programów rozwojowych z końmi chodzi o uruchomienie HorseSense u ludzi. Zmysłu mądrości. Żeby konie mogły tym obdarować same muszą to dostać. Wpływa na to ich życie tj. dojrzewanie i życie w stadzie, które jest nieskończonym źródłem zasilania tego zmysłu i osobowści koni. Wchodzą tu w grę stosunki z różnymi końmi, doświadczanie przywództwa, relacje ze starszymi klaczami i starszym ogierem lub wałachem. Dodatkowo ważnym elementem jest kontakt z naturą i możliwość decydowania w jak największym zakresie o sposobie spędzania czasu (z kim, gdzie i kiedy). Im większy HorseSense jest rozbudzony u konia tym wyższa jest jakość programów rozwojowych z końmi. To jest też obszar, który nie jest nadrabialny nawet najlepszą relacją z facylitatorem.
Opieranie się na ich potencjale
Spotykając się z końmi facylitator pomaga mi wydobyć ich mądrość i potencjał. Potencjał nie jakiś sportowy czy ćwiczeniowy. Potencjał rozumiany jako ekspresję tego kim są. Nie skupiam się na tym co jeszcze mogłyby robić lepiej czy co jeszcze można poprawić. Towarzyszymy im (podobnie jak ludziom), żeby je wzmacniać, inspirować, „budzić” – jeśli oczywiście czujemy, że to jest jakoś potrzebne. Zagubione w ich dojrzewaniu czy z powodu braku dostępu do prawidłowej socjalizacji wśród koni czy rodzaju relacji w których były. W tej drodze bliskim mi nauczycielem jest Klaus Ferdinand Hempfling. Część z jego obserwacji opisał w książce „What horses reveal”.
Zastąpienie treningu byciem w relacji
Trening jest czymś co jest nastawione na efekt w przyszłości, gdzieś dąży, zakłada jakis plan. Jakieś doskonalenie. Zakłada, że to co jest, nie jest doskonałe. Bycie w relacji jest nastawione na dialog, wymianę i uczenie się siebie wzajemnie. Są pewne obszary bardzo podobne w obu obszarach, ale „diabeł tkwi w szczegółach”. Przykład w jednym z doświadczeń używamy maty jako elementu. Konie mają prawo zaragować tak jak chcą (obwąchają, wejdą na nią, nie wejdą). Nic nie oczekujemy, nie mamy planu. W zależności od tego co się dzieje podejmujemy decyzję, czy to jest dobry element do doświadczeń z uczestnikami czy też może nie koniecznie. Nie ma intencji, że koń ma się zachować w jakiś szczególny sposób w stosunku do maty. Gdybym taka intecja była np. żeby się jej nie bały i chciała je do tego przyzwyczaić to zaczął by się trening.
Sprawdzenie wstępne osobowości koni i potem zbudowania z nimi relacji to zadanie facylitatora. Relacje są nieprzekazywalne. Oznacza to, że konie nie może przygotować ktoś inny. To dużo pracy, ale bardzo satysfakcjonującej i przy okazji umożliwiającej rozwój dla facylitatora. Przedstawiamy poniżej kilka obszarów umiejętności, postaw i wiedzy, które są potrzebne do wsparcia koni i budowy z nimi relacji.
Facylitorzy potrzebują:
Wiedzy o potrzebach fizycznych i emocjonalnych koni
Wiele koni aktualnie żyje w warunkach stworzonych przez człowieka. Na facyliatatorze zatem leży odpowiedzialność stworzenia warunków zaspokajająych potrzeby gatunku. Biorąc pod uwagę potrzeby w rozwoju końskiego HorseSense warunki te są bardziej wymagające niż w innych obszarach związanych z końmi. Obejmują dostęp do stałego stada z którym konie spędzają większość czasu, dostęp do dużej przestrzeni i pożywiania (siano ad libitum), wspierające relacje z ludźmi, wolność od przemocy psychologicznej i fizycznej itd.
Świadomości własnych emocji i potrzeb
Podstawowym sposobem komunikacji z końmi trenerami są emocje. Podobnie jak z ludźmi ich świadomość pomaga budować wyważone relacje. W naszych relacjach inspirujemy się porozumieniem bez przemocy Rosenberga. To podejście umożliwia pracę zarówno nad sobą jak i nad relacjami. W skrócie można powiedzieć, że chodzi w niej o zawuażania różnic między obserwacjami, a opiniami, uczuciami a uczuciami rzekomymi (bardzo częsty problem w relacjach z końmi), potrzebami, a strategiami oraz prośbami a żadaniami. Uporządkowanie tych pojęć i zastosowanie w praktyce zmiena diametralnie podejście konia do danego człowieka.
Relacje z końmi trenerami są podstawą Horse Assisted Education i naszego stylu pracy. Czujemy się zaszczyceni tym czym konie obdarowują nas w zamian. Każde spotkanie, każdy warsztat z nimi jest przygodą i głębokim egzystencjonalnym przeżyciem. Fascynujące są też spotkania z nowymi końmi, obserwowanie jak rozkwitają.
7 badań naukowych, które stawiają na głowie to, co wiemy o komunikacji z końmi
”Naturalna komunikacja z koniem, w pełnym zrozumieniu i harmonii to temat uruchamiający wyobraźnię nie tylko jeźdźców. Porusza to jakąś cząstkę w wielu osobach. Budzi nasze pragnienie zjednoczenia z siłą, mocą i pięknem z jakim kojarzy się koń. Najnowsze badania naukowe podważają wiele z powszechnie przyjętych metod treningowych i wskazują na nowy kierunek w tej dziedzinie, kierunek oparty na dowodach naukowych i jednocześnie bardziej humanitarny. Poznaj wyniki tych badań i spróbuj sam zrozumieć konie.”
Koń – symbol i rzeczywistość pełna sprzeczności
„Konie poznajemy w podobny sposób: konik na biegunach, bajki z końmi, opowieści o rycerzach i oczywiście pegaz. Na koniach jeżdżą królowie, słyszymy o bohaterstwie naszej kawalerii, oglądamy zawody. Nie trzeba być szczególnie kinomanem, żeby konie zobaczyć w filmie w różnych odsłonach. Właściwie każdy wystawiony jest na działanie symbolu jakim jest koń, nawet jeśli z koniem nigdy nie miał do czynienia. Gdy się bardziej zagłębimy w obszar koń-symbol, to okazuje się, że jest to jeden z bardziej rozbudowanych symbolów ludzkości.”
Jak się nie dać ponieść? O emocjach i samoświadomości w relacjach z końmi
Relacja z końmi jest wielowątkową, czasem intymną i w większości przypadków osobistą przygodą. Często wcale nie łatwą. Dzieje się tak z trzech powodów:
– koń zarówno w rzeczywistości jak i symbolicznie jest istotą złożoną
– wpływ na konia ma ludzka psychika, która… też jest złożona 😀
– to co robimy z końmi opiera się na relacji głównie i tylko dodatkowo na technice.